مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان زینتی و قارچ خوراکی معاونت امور باغبانی گفت: در راستای اجرای برنامه‌های علمی و عملی برای تغییر الگوی کشت و توسعه کشت گیاهان مقاوم به خشکی و کم‌آب‌بر، ضوابط فنی کاشت و پرورش گیاه کاکتوس اپونتیا توسط معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی تدوین و به استان‌ها ابلاغ شد.
به گزارش آب و غذا به نقل از مهر ، الهام فتاحی‌فر افزود: با توجه به مزایای گیاه کاکتوس اپونتیا، پروژه توسعه کشت این گیاه در کشور در دستور کار این دفتر قرار گرفت و کارگروه فنی متشکل از نمایندگان دفتر، سازمان جهادکشاورزی استان‌ها، پژوهشکده گل و گیاهان زینتی، سازمان حفظ نباتات کشور و تولیدکنندگان فعال در عرصه تولید و پرورش کاکتوس اپونتیا در کشور تشکیل شد.
به منظور ساماندهی و ضابطه‌مند کردن توسعه این گیاه در کشور، ضوابط فنی کاشت و پرورش کاکتوس اپونتیا پس از برگزاری جلسات مشترک و همکاری و همفکری اعضای کارگروه، تدوین و نهایی و در تاریخ ۲۸ آبان ماه ۱۴۰۳ توسط معاونت امور باغبانی به کلیه استان‌ها ابلاغ شد.
با توجه به ضرورت توسعه اصولی و هدفمند این گیاه در کشور، تکمیل زنجیره ارزش این گیاه از طریق توسعه واحدهای فرآوری و صنایع تبدیلی آن ضروری است، لذا متقاضیان برای توسعه کشت اپونتیا، باید آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم را فراگیرند و مبتنی بر کشاورزی قراردادی و یا دارا بودن زنجیره فرآوری این محصول، براساس ضوابط فنی ابلاغی و تایید کمیته فنی استان، نسبت به کشت و پرورش این گیاه اقدام کنند.
با توجه به این که ایران با میانگین بارش سالانه ۲۳۰ میلی‌متر در ردیف مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان قرار دارد و از طرف دیگر با چالش‌هایی از جمله تغییر اقلیم، گرمایش جهانی و بیابان‌زایی، کمبود آب و تخلیه سفره‌های زیرزمینی، فرونشست زمین و نظایر آن نیز مواجه است؛ لذا اجرای برنامه‌های علمی و عملی در جهت تغییر الگوی کشت به محصولات کشاورزی که مقاوم به خشکی و کم‌آبی، شرایط نامساعد محیطی و آفات و بیماری‌ها هستند، دارای ارزش اقتصادی و درآمدزایی مناسبند و امکان توسعه زنجیره ارزش و تولید فرآورده‌های مختلف آنها فراهم است، بسیار ضروری است.
گیاه کاکتوس اپونتیا از گیاهان دارای ویژگی‌ها و مزایای ذکر شده می‌باشد که در حال توسعه در کشور است و براساس آخرین اطلاعات اخذ شده از استان‌ها، در حال حاضر حدود ۵۰۰ هکتار در ۱۲ استان کشور به کشت و پرورش این گیاه اختصاص یافته است.
مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان زینتی و قارچ خوراکی معاونت امور باغبانی با بیان این که گیاه کاکتوس اپونتیا، از معروف‌ترین گیاهان خانواده کاکتوس‌هاست که از کشور مکزیک منشا گرفته و در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان مانند استرالیا، آفریقا، ایالات متحده آمریکا، حوزه مدیترانه و آسیای جنوب شرقی پراکنده شده است، خاطرنشان کرد: این گیاه دارای سطح تحمل بالا نسبت به آفات و بیماری‌ها، گرما، سرما، تگرگ، کم‌آبی و خشکی بوده که همه این قابلیت‌ها با مصرف حداقلی نهاده‌های تولید به ویژه آب امکان‌پذیر است به نحوی که نیاز آبی سالانه هر هکتار اپونتیا حدود ۵۰۰ مترمکعب برآورد شده است.
این گیاه در اغلب شرایط نامساعد محیطی، زمین‌های آهکی، سنگلاخی، ماسه‌ای، نیمه شور و آب‌های قلیایی قابل کشت بوده و در حدود ۴۰ سال عمر مفید دارد.
فتاحی فر با اشاره به این که کشور مکزیک با دارا بودن ۳ میلیون هکتار سطح زیر کشت و ۳۰۰ نوع فرآورده غذایی، دارویی، صنعتی، آرایشی- بهداشتی، روغن و علوفه، بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده کاکتوس اپونتیا در جهان است، گفت: در کشور آمریکا نیز اپونتیا برای تولید میوه، ژل و علوفه کشت می‌شود. همچنین کمیته کشاورزی مناطق خشک سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) موسوم به ایکاردا، طی چند دهه گذشته صدها هزار هکتار گیاه اپونتیا را در کشورهای مختلف از جمله تونس در سطح ۶۰۰ هزار هکتار، مراکش ۱۲۰ هزار هکتار، الجزایر ۳۰۰ هزار هکتار و در کشورهای آفریقایی و آسیایی مثل سوریه، لبنان و کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و ایتالیا توسعه داده است.
از کاکتوس اپونتیا، فرآورده‌های متنوعی قابل استحصال است که از جمله می‌توان به میوه با خواص دارویی، غذایی و صنعتی؛ ساق برگ به عنوان غذا، دارو، علوفه، مصارف بهداشتی و صنعتی مثل تولید چرم؛ بذر جهت روغن‌گیری؛ و گل خشک با اهداف دارویی و تولید عسل اشاره کرد.
فتاحی فر گیاه کاکتوس اپونتیا را برای رویکردهای بیابان‌زدایی مثمر و اشتغال‌زا، ترسیب کربن، مقابله با ریزگرد و آلودگی‌ها و تثبیت شن‌های روان قابل توصیه برشمرد و خاطرنشان کرد: به عبارت دیگر در اراضی که گیاهان دیگری قابل کشت نمی‌باشند، این گیاه در شرایط سخت رشد کرده و تولید خواهد داشت.
وی با بیان اینکه گیاه کاکتوس اپونتیا کاملاً با مناطق خشک و نیمه‌خشک با بارندگی‌های نامنظم و خاک‌های فقیر و ضعیف در معرض فرسایش، سازگار است افزود: همچنین در مناطق کویری، گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جنوب و شرق کشور با تامین مختصر آب و در غالب خاک‌های فقیر، آهکی، سنگلاخی، ماسه‌ای و نیمه‌شور، رشد و تولید خواهد داشت و در سایر خاک‌ها به جز خاک‌های ماندابی و زمین‌های زهدار نیز قابل کشت است.