مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به استاندارد ملی گندم گفت: تنوع گندم یکی از نقاط قوت کشور بوده که در مجموع ۱۱۰ نوع گندم در کشور کشت می‌شود.
سهراب سهرابی، مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی در سیما گفت: گندم در ایران به چند دلیل اهمیت دارد که یکی از آن‌ها این است که هم در حدود ۷۰ درصد از اراضی دیم ایران و هم حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از اراضی آبی گندم کشت می‌شود و در مجموع حدود ۵۰ درصد از کل زراعت محصولات مختلف کشور محصول گندم کشت می‌شود.
گندم از بعد دیگر هم مهم است چرا که نقش مهمی در سبد امنیت غذایی ایرانیان دارد و به طور متوسط بین ۴۰ درصد انرژی و ۴۴ درصد از پروتئین مردم ایران از گندم تأمین می‌شود که این سهم در جوامع روستایی خیلی بالاتر و در جوامع شهری روند کاهش دارد.
ما در برنامه وزارت جهاد کشاورزی ۲ هدف در حوزه گندم برنامه‌ریزی و هدف گذاری کرده‌ایم و در برنامه هفتم همین موضوع را هم بررسی کرده‌ایم که مرحله نخست آن خودکفایی ۱۰۵ درصدی گندم در کشور هست که بتوانیم در پایان برنامه هفتم به آن هدف برسیم.
موضوع بعدی کیفیت گندم است که به شکل ویژه‌ای به آن نگاه کرده‌ایم و در سال گذشته میزان خرید تضمینی گندم از مرز ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن گذشت که نسبت سال گذشته ۴۵ درصد رشد و نسبت به سال قبل ۱۲۹ درصد رشد داشته است.
مصرف بهینه کودهای شیمیایی، شامل کودهای ازته، فسفاته و پتاسه، افزایش بذرهای اصلاح شده و توسعه کشت‌های مکانیزه، طرح جهش تولید در دیم‌زارها که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام در سطح ۴.۲ میلیون هکتار اجرا شد، توسعه سامانه نوین آبیاری و مدیریت آفات و بیماری و علف‌های هرز از علل رشد تولید گندم بود.
ارتقای کیفیت گندم از اهداف دیگر ما بود که برای این کار با جایگزینی ارقام آبی و دیمی که از لحاظ کیفیت برتری‌های بیشتری دارند، مصرف متعادل کودهای شیمیایی که می‌تواند به کیفیت محصول تولیدی کمک کند، مدیریت آفت مخصوصاً آفت سن که خسارات آن موجب کاهش کیفیت محصول می‌شود را کنترل کنیم و درصد سن زدگی را کاهش دادیم و مدیریت آبیاری از طریق سامانه‌های نوین آبیاری انجام دادیم.
کیفیت در گندم چند شاخص دارد که یکی از شاخص‌ها وزن هکتولیتر یا وزن حجمی گندم است که هر چه بیشتر باشد کیفیت بهتری دارد و شاخص بعدی پروتئین است که مهمترین پروتئین که در گندم وجود دارد گلوتن است و یا درصد گلوتن مرطوب به عنوان شاخص بعدی است که در اندازه‌گیری ما انجام می‌شود.
انواع گندم‌های تولیدی در کشور
بر اساس استاندارد ۱۰۴ که سازمان ملی استاندارد یا استاندارد گندم می‌گویند گندم‌های تولیدی به ۴ گروه تقسیم می‌شوند که گروه اول گندم‌های هستند که بیش از ۷۹ هکتولیتر یا وزن حجمی دارند و حداقل ۱۲ درصد پروتئین دارند.
گروه دوم گندم‌هایی هستند که ۷۶ هکتولیتر یا وزن حجمی دارند و میزان پروتئین آن‌ها حداقل ۱۱ درصد است، گروه سوم گندم‌هایی هستند که ۷۳ هکتولیتر یا وزن حجمی دارند و درصد پروتئین آن‌ها ۹.۵ است. گروه چهارم گندم‌هایی هستند که هکتولیتر یا وزن حجمی ۶۰ درصد است و درصد پروتئین آن ۹.۵ درصد پایین‌تر است که گروه چهارم جز مصارف انسانی نیست و در ایران این نوع گندم نه تولید و نه وارد می‌شود.
در ایران ۱۵ استان گندم‌های گروه یک را تولید می‌کنند که استان‌های خوزستان، گلستان، ایلام، مازندران، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان، اردبیل، بوشهر و خراسان رضوی را شامل می‌شود.
استان‌های آذربایجان شرقی، قزوین، البرز، خراسان شمالی، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، کردستان و همدان گندم‌های گروه ۲ را تولید می‌کنند و گندم‌های گروه سوم فقط در استان زنجان تولید می‌شود.
تنوع گندم یکی از نقاط قوت کشور است و مجموعاٌ ۱۱۰ نوع گندم در کشور کشت می‌شود./مهر