در ایران برخی گیاهان مانند هندوانه ابوجهل و نخل ابوجهل به دلیل تلخی و ویژگی‌های خاصشان این نام را گرفته‌اند. ریشه نام‌گذاری این گیاهان به فرهنگ عامه و شباهت آنها با شخصیت تاریخی ابوجهل مرتبط است.
وبگاه آب و غذا به نقل از رازبقا ، در فرهنگ عامه ایران، نام «ابوجهل» به برخی گیاهان اطلاق می‌شود. معروف‌ترین این گیاهان، «هندوانه ابوجهل» یا همان حنظل و «نخل ابوجهل» هستند. این نام‌گذاری‌ها معمولاً ریشه در ویژگی‌های خاص یا منفی این گیاهان دارد و گاهی با شخصیت تاریخی «ابوجهل» مرتبط می‌شود.
ابوجهل کیست؟
ابوجهل لقب عمرو بن هشام، از دشمنان سرسخت پیامبر اسلام، است. این لقب به معنای «پدر جهل» است و به دلیل رفتار‌های نادرست و مخالفت شدید او با پیامبر اسلام به وی اطلاق شد. در فرهنگ عامه، نام او به چیز‌های نامطلوب یا تلخ و زیان‌آور نیز تعمیم پیدا کرده است.
هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل ، که در برخی منابع به نام‌های «حنظل» یا «کَبَست» نیز شناخته می‌شود، میوه‌ای تلخ مزه دارد. این گیاه در طب سنتی ایران به عنوان دارویی با طبع گرم و خشک شناخته می‌شود و خواص درمانی خاص خود را دارد. اما به دلیل تلخی شدید میوه‌اش، مصرف آن برای بسیاری افراد ناخوشایند است و در نتیجه نام «ابوجهل» بر آن نهاده شد.
تلخی و سختی استفاده از این میوه باعث شده تا آن را به نوعی «نامطلوب، اما مفید» تلقی کنند. در گذشته، برخی معتقد بودند که هندوانه ابوجهل خاصیت سم‌زدایی دارد و به همین دلیل حتی اگر تلخ و سخت باشد، ارزش درمانی آن قابل توجه است.
نخل ابوجهل
نخل ابوجهل نیز در برخی مناطق ایران با این نام شناخته می‌شود. رشد کند، مقاومت بالا و ویژگی‌های خاص این نخل باعث شده تا مردم آن را با نامی مرتبط با شخصیت منفی تاریخی «ابوجهل» بنامند. به همین ترتیب، این نام‌گذاری بیشتر اشاره به خصوصیات سخت و غیرقابل تغییر گیاه دارد تا ویژگی‌های واقعی آن.
روایت‌های شفاهی
گاهی در میان مردم روایت‌هایی شنیده می‌شود که حضرت علی (علیه‌السلام) نخل یا هندوانه ابوجهل را نفرین کرده و به همین دلیل غیرقابل استفاده شده است. بررسی منابع معتبر تاریخی و دینی نشان می‌دهد که چنین روایتی پایه مستندی ندارد و صرفاً در فرهنگ عامه و قصه‌های محلی شکل گرفته است. در واقع، نام «ابوجهل» بیشتر به دلیل تلخی، سختی یا ویژگی‌های خاص گیاهان است و نه نفرین یا اتفاقات ماورایی.
در نهایت، نام «ابوجهل» برای گیاهانی مانند هندوانه ابوجهل و نخل ابوجهل به ویژگی‌های خاص، تلخ یا غیرقابل استفاده آنها اشاره دارد و ریشه در فرهنگ و تجربه مردم ایران دارد. این نام‌گذاری، نمونه‌ای از تأثیر شخصیت‌های تاریخی بر زبان و فرهنگ مردم است و نشان می‌دهد که چگونه مفاهیم منفی یا دشوار به اشیاء و گیاهان اطلاق می‌شوند.