همان‌طور که می‌دانید تفاوت انواع زعفران در بازار عاملی مهم در تفاوت قیمت انواع زعفران است. در واقع کسانی که با همه جزئیات زعفران آشنا هستند می‌دانند که انواع زعفران متفاوتی در بازار موجود است که باتوجه‌به روش تشخیص انواع زعفران می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.

به گزارش آب و غذا به نقل از زعفرانیه ، شرکت‌های مختلفی که زعفران عرضه می‌کنند آن را در دسته‌بندی‌های متعددی به مشتریان خود ارائه می‌دهند که در بین همه انواع زعفران عرضه شده اغلب سه نوع دسته کامل (دختر پیچ)، سرگل و نگین بیشتر به چشم می‌خورد. برای آشنایی بیشتر با این نوع زعفران‌ها و روش‌های تشخیص آن تا انتهای این مقاله از زعفرانیه همراه ما باشید.

معرفی انواع زعفران

برای آشنایی با تفاوت انواع زعفران لازم است که در ابتدا با انواع زعفران و روش تشخیص انواع زعفران آشنا شوید. به همین علت در این قسمت به توضیح مختصری در خصوص انواع زعفران پرداخته شده است.

• زعفران سرگل: به‌طورکلی زعفران سرگل از نظر اندازه کوتاه‌تر از نوع نگین است. در این نوع زعفران کلاله قرمزرنگ و قسمت خامه‌ای کاملاً از هم جدا شده‌اند و زعفران خالص را تشکیل می‌دهند.
• زعفران دختر پیچ یا دسته: یکی انواع معروف زعفران، زعفران دختر پیچ است که در واقع زعفران پایه و اصلی‌ترین نوع آن بوده که از طریق چیدن کل رشته زعفران و سپس خشک‌شدن آن‌ها در کنار یکدیگر به دست می‌آید.
• زعفران نگین: یکی دیگر از انواع زعفران، زعفران نگین است که با رنگ و بوی استثنایی خود از سه رشته کلاله صاف و بدون شکستگی تشکیل شده که به یکدیگر متصل هستند. ظاهر باکیفیت این زعفران سبب شده تا در مقایسه با زعفران سرگل از قیمت بالاتری برخوردار باشد.
• زعفران سوپر نگین: زعفران سوپر نگین اتویی را می‌توان یکی از بهترین و گران‌ترین انواع زعفران در سراسر دنیا دانست که حاصل برداشت اول مزارع زعفران بوده و با ساقه‌های بلند و نسبتاً کشیده خود شناسایی می‌شود.
• زعفران پوشال: زعفران پوشالی کیفیت بسیار کمی داشته و شامل کلاله‌های قرمزرنگ با خامه‌ای به طول ۱ تا ۱۰ میلی‌متر است.

تفاوت انواع زعفران

زعفران به‌طورکلی به چندین نوع مختلف تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. یکی از معروف‌ترین انواع زعفران، زعفران سرگل است که از قرمزترین و باکیفیت‌ترین بخش‌های گل زعفران به دست می‌آید و معمولاً دارای عطروطعم بسیار قوی است. انواع زعفران پوشال، نوع دیگری است که شامل رشته‌های زعفران به همراه بخشی از کلاله‌های زردرنگ است و به همین دلیل قیمت کمتری نسبت به سرگل دارد. زعفران سوپر نگین نیز از بهترین کیفیت‌ها برخوردار است و معمولاً دارای رشته‌های بلند و بدون ضایعات است که به‌خاطر عطر و رنگ قوی‌اش در بازار بسیار موردتوجه قرار می‌گیرد.

این نوع زعفران به‌خصوص در صادرات محبوب است. در نهایت و باتوجه‌به تفاوت انواع زعفران انتخاب بین انواع زعفران بستگی به نیاز مصرف‌کننده و کاربرد موردنظر دارد. به‌طوری‌که زعفران سرگل برای مصارف خاص و مجلسی و زعفران پوشالی برای استفاده روزمره مناسب‌تر است. آگاهی از این تفاوت‌ها و روش تشخیص انواع زعفران به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا انتخاب بهتری داشته باشند و از خواص بی‌نظیر زعفران بهره‌مند شوند. در ادامه به برخی از تفاوت‌های انواع زعفران اشاره شده است.

1. تفاوت زعفران سرگل با نگین

شاید به‌طورکلی بتوان گفت که یک روش تشخیص انواع زعفران از هم آشنایی با تفاوت‌های میان آن‌ها است. تفاوت انواع زعفران سرگل با نگین مربوط به برخی از ویژگی‌های ظاهری و عطروطعم آن‌ها است. برای مثال زعفران سرگل یک مثقالی فقط شامل کلاله گل‌ها بوده و از پاک‌کردن انواع دختر پیچ یا پوشال به دست می‌آید و به همین علت در این نوع زعفران شکستگی دیده می‌شود. این در حالی است که زعفران نگین دارای شکستگی‌های کمتری است و در مقایسه با زعفران سرگل قسمت‌های زرد و نارنجی بیشتری داشته و بلندتر به نظر می‌رسد.

در واقع ظاهر زعفران سرگل صادراتی قائنات سبب شده تا نوع تقلبی آن نیز بیشتر در بازار موجود باشد؛ اما این گروه نسبت به زعفران نگین قیمت مناسب‌تری داشته و از عطر قوی‌تری نیز برخوردارند. در کل می‌توان گفت که زعفران سرگل به‌خاطر ظاهر خود بیشتر برای مصارف شخصی و زعفران نگین نیز با رشته‌های نازک و قرمزرنگ خود برای ارسال به کشورهای اروپایی کاربرد دارند.

همچنین درصورتی‌که به‌عنوان یک روش تشخیص انواع زعفران، زعفران خامه نوع نگین را با خامه زعفران پوشال معمولی مقایسه کنیم و تفاوت انواع زعفران خامه نوع نگین با پوشال معمولی را بیان کنیم می‌فهمیم که این دو مدل زعفران نسبت به هم شباهت زیادی دارند؛ اما از نظر ضخامت یکسان نیستند. به طور معمول زعفران پوشال از لحاظ ضخامت نسبت به زعفران نگین نازک‌تر بوده و زعفران نگین از رشته‌های ضخیم‌تری تشکیل شده است که به‌خاطرداشتن ظاهری بسیار زیبا و بوی خوشایند یکی از محبوب‌ترین ادویه‌ها در کل دنیا محسوب می‌شود.

2. تفاوت انواع زعفران سرگل و پوشال

لازم است بدانید که زعفران سرگل به‌عنوان رایج‌ترین نوع زعفران فاقد هر بخش زردرنگی بوده و رشته‌های آن فقط شامل کلاله خالص گل هستند که گاهی شکستگی نیز دارند. این در حالی است که در زعفران نوع پوشال اغلب سه‌شاخه زعفران یا همان کلاله به هم وصل بوده و در بخش انتهایی نیز مقداری زردی وجود دارد. در نهایت و باتوجه‌به تفاوت انواع زعفران سرگل و پوشال می‌توان گفت که زعفران سرگل در مقایسه با نوع پوشال مرغوب‌تر بوده و در اکثر موارد به‌عنوان زعفران صادراتی کاربرد دارد.

3. تفاوت زعفران نگین با سوپر نگین

یک روش تشخیص انواع زعفران مانند دو نوع زعفران نگین و سوپر نگین تفاوت کلاله‌های آن‌ها با یکدیگر است. در واقع کلاله‌های زعفران سوپر نگین بسیار درشت‌تر از سایر انواع زعفران است و با سر قلم‌های پهن خود شناسایی می‌شود. به‌طورکلی زعفران سوپر نگین برای صادرات به دیگر کشورها مناسب است و به همین خاطر هیچ‌کدام از کلاله‌ها نباید شکسته، ریز و یا دارای رنگ تیره‌ای باشند.

4. تفاوت انواع زعفران سرگل و رشته‌ای یا دخترپیچ

در روش تشخیص انواع زعفران رشته یا دختر پیچ باید توجه داشت که به‌خاطر وجود همه قسمت‌های زعفران امکان تقلب وجود نداشته و اتصال سه کلاله به یکدیگر کاملاً پابرجا است. این در حالی است که در زعفران سرگل هیچ‌گونه اتصالی بین کلاله‌ها وجود نداشته و قسمت زرد و سفید نیز دیده نمی‌شود. به‌طورکلی می‌توان گفت که زعفران سرگل به‌خاطر معروف‌تر بودن و کیفیت بالاتر در مقایسه با زعفران رشته‌ای از قیمت بیشتری برخوردار بوده و یکی از انواع زعفران صادراتی محسوب می‌شود.

مهم ترین راه ‌های تشخیص انواع زعفران از هم

زعفران یکی از ارزشمندترین ادویه‌ها در جهان است و به دلیل خواص منحصر به فردش انواع مختلفی دارد. تشخیص انواع زعفران به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که از جمله ساده‌ترین و مهم‌ترین راه‌های تشخیص انواع زعفران در هنگام خرید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تشخیص بصری

یک روش تشخیص انواع زعفران توجه به رنگ زعفران است. در واقع زعفران اصل دارای رنگ قرمز تند و زنده است و زعفران‌های تقلبی ممکن است رنگ‌های کم‌رنگ یا حتی زرد داشته باشند. همچنین برای پی‌بردن به تفاوت انواع زعفران می‌توان به رشته‌های هر یک از آن‌ها دقت نمود. رشته‌های زعفران اصل معمولاً بلندتر و نازک‌تر هستند و به شکل خمیده دیده می‌شوند. زعفران‌های تقلبی ممکن است کوتاه‌تر و ضخیم‌تر باشند. علاوه بر این‌، زعفران اصل دارای سطحی صاف و براق است و رشته‌ها معمولاً به‌هم‌چسبیده نیستند.

2. تشخیص با استفاده از آب

برای تشخیص زعفران اصل از تقلبی و تفاوت انواع زعفران همچنین می‌توان از آب استفاده نمود. برای این کار چند رشته زعفران را در آب سرد قرار دهید. زعفران اصل به‌تدریج رنگ خود را آزاد می‌کند و آب به رنگ زرد طلایی در می‌آید. زعفران تقلبی ممکن است رنگ را سریع‌تر آزاد کند یا رنگ غیرطبیعی به آب بدهد. علاوه بر این زعفران اصل در آب گرم نیز به‌آرامی رنگ خود را آزاد می‌کند و عطر خاصی از خود ساطع می‌کند.

3. تشخیص با استفاده از عطر

یک روش تشخیص انواع زعفران توجه به عطر این گیاه ارزشمند است. به‌عبارت‌دیگر مهم‌ترین تفاوت انواع زعفران بعد از ظاهر آن مربوط به عطروطعم این گیاه باارزش است. زعفران اصل دارای عطری خاص و قوی است که بوی آن شبیه به بوی عسل و گیاهان معطر است. زعفران‌های تقلبی معمولاً عطر کمتری دارند یا بوی غیرطبیعی می‌دهند.

4. تشخیص با استفاده از آزمایش‌های شیمیایی

همچنین می‌توان با استفاده از آزمایش‌های شیمیایی خاصی، وجود مواد مؤثره زعفران (مانند کروسین و پیکروکروسین) را تشخیص داد. این آزمایش‌ها معمولاً در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شوند و دقت بالایی دارند. در واقع برخی آزمون‌های رنگی می‌توانند به شناسایی زعفران اصل از تقلبی کمک کنند.

5. تشخیص با استفاده از تکنیک‌ های پیشرفته

این روش‌های پیشرفته مانند کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) می‌توانند به شناسایی و تعیین کیفیت زعفران کمک کنند. همچنین تکنیک‌های طیف‌سنجی می‌توانند ترکیبات شیمیایی موجود در زعفران را شناسایی کنند.

6. بررسی قیمت و منبع

مهم‌ترین عامل در تفاوت انواع زعفران مربوط به قیمت هر یک از انواع زعفران است. در حقیقت زعفران اصل، درجه یک، اعلا و صادراتی معمولاً قیمت بالاتری دارد. اگر زعفرانی باقیمت بسیار پایین عرضه شود احتمالاً تقلبی یا از نوع درجه دوم و سوم است. همچنین بررسی منبع خرید و اعتبار فروشنده نیز می‌تواند به تشخیص بهتر کمک کند. با استفاده از این روش‌ها می‌توان انواع زعفران را شناسایی و از کیفیت آن اطمینان حاصل کرد.