بعضی از میوهها و سبزیجات جز محصولات کشاورزی هیبریدی هستند که از بذر حاصل از گرده افشانی متقابل دو گیاه والد مجزا از واریته های مختلف رشد میکند. این فرآیند گرده افشانی کنترل شده، گونه جدید و سومی را ایجاد می کند که امیدواریم ترکیبی از صفات مطلوب هر یک از گیاهان والد را داشته باشد.
به گزارش آب و غذا به نقل از الف نیوز ، گوجهفرنگی یکی از نمونههای بارز میوهها و سبزیجات ساخته دست بشر است که راه درازی را از میوههای وحشی زردرنگ به اندازه گیلاس تا انواع قرمز و آبدار امروزی پیموده است.
آنچه واقعاً جذاب است این است که این دگرگونی صرفاً کار طبیعت نبوده است. انسانها نقش مهمی در تکامل این نژاد داشتهاند. و گوجهفرنگی تنها نیست - بسیاری از میوهها و سبزیجات رایج به لطف پیشرفت علمی و تکنیکهای کشاورزی مدرن، از نظر شکل و درجه بهبود یافتهاند. امروز ما جادوی پشت محصولات ساخته دست بشر در مقابل محصولات طبیعی را که مورد توجه بشر هستند، بررسی خواهیم کرد.
منظور از «میوهها و سبزیجات ساخته دست بشر» چیست؟
قرنها پیش، مردم به شیوه امروزی ما به خرید محصولات کشاورزی نمیپرداختند. اکثر گیاهان خوراکی، مواد مغذی کمی داشتند، پر از دانه بودند و برخی کاملاً سمی بودند. چندین نسل است که میوهها و سبزیجاتی که به طور طبیعی رشد میکنند مورد آزمایش و بررسی قرار میگیرند.
محصولات کشاورزی هیبریدی چیستند؟
گیاه هیبریدی گیاهی است که از بذر حاصل از گرده افشانی متقابل دو گیاه والد مجزا از واریته های مختلف رشد میکند. این فرآیند گرده افشانی کنترل شده، گونه جدید و سومی را ایجاد می کند که امیدواریم ترکیبی از صفات مطلوب هر یک از گیاهان والد را داشته باشد.
طبیعی است که از خود بپرسیم آیا میوهها و سبزیجات هیبریدی معایبی هم دارند یا خیر.
با این حال، پس از تحقیقات و آزمایشهای فراوان، نتایج به دست آمده و بسیار امیدوارکننده به نظر میرسند. بسیار خب، بیایید کمی از جزئیات بگذریم - انبوه محصولات خوشمزهای که امروزه از آنها لذت میبریم، ساخته دست بشر است. بیشتر آنها هیبریدی هستند. خب، گفتیم! بله، من هم از شنیدن اینکه موز مهندسی ژنتیک شده است، شگفتزده شدم. در اینجا به بررسی ویژگیهای متمایز این غذای اصلاحشده ژنتیکی از مزرعه میپردازیم:
-
اغلب از نظر اندازه بزرگتر هستند.
-
از نظر شکل و رنگ جذابتر به نظر میرسند.
-
کشت آنها در خارج از محل تولدشان آسانتر است.
-
مقاومت بیشتری دارند.
-
مغذی هستند و البته طعم بسیار بهتری نسبت به شکل اصلی خود دارند.
به لطف سالها اصلاح، این میوهها و سبزیجات ساخته دست بشر اکنون در انواع بهبود یافته خود موجود هستند تا بهترین ویژگیهای خود را به ارمغان بیاورند.
میوهها و سبزیجات ساخته دست بشر، چگونه تولید میشوند؟
خداوند میوهها و سبزیجات را آفرید، اما ما انسانها آنها را دقیقاً مطابق با نیازهای خود تغییر دادیم. چندین استراتژی کشت انسانی در پشت این تحولات حماسی نقش دارند که پرورش انتخابی و گرده افشانی متقاطع از بارزترین آنها هستند. بیایید کمی در مورد نحوه عملکرد دقیق آنها توضیح دهیم:
ویژگیهای اصلی اصلاح نژاد انتخابی
-
دو نمونه والد از گیاهان با ویژگیهای مطلوب خاص برای اصلاح نژاد انتخاب میشوند. هدف، انتقال این ویژگیها به نسل بعدی است.
-
در گذشته، این انتخاب بر اساس ظاهر بیرونی این گیاهان انجام میشد.
-
فناوری مدرن به ما این امکان را میدهد که دقیقاً مشخص کنیم که کدام ژن، مسئول ویژگیهای انتخاب شده است.
-
کشاورزان نمونههایی را با مشخصات ژنتیکی مناسب شناسایی میکنند و برای رسیدن به نتیجه مورد نظر، اصلاح نژاد بین آنها را انجام میدهند.
ویژگیهای اصلی دگرگردهاﻓﺸﺎنی
-
در گرده افشانی متقاطع، گردهها از بخشهای تولید مثلی نر (پرچم) یک گل به بخش تولید مثلی ماده (کلاله) گل دیگر منتقل میشوند.
-
انتقالدهندهها معمولاً زنبورها، مگسها، پروانهها، پرندگان یا حتی هوا و آب هستند.
-
زاد و ولد بین دو گیاه از یک گونه که از نظر ژنتیکی متفاوت هستند، رخ میدهد.
-
ویژگیهای منحصر به فرد هر دو گیاه با هم ترکیب میشوند و منجر به طیف وسیعی از تنوع ژنتیکی میشوند.
-
فرزندان با تغییرات آب و هوایی، حشرات مضر و سایر چالشها سازگارتر هستند.
-
کل فرایند را میتوان تحت مداخله و نظارت انسان انجام داد.
به لطف تکنیکهای علمی پیشرفته، اکنون محصولات بهبودیافتهای داریم که نه تنها عملکرد بالاتری دارند، بلکه ارزش غذایی بهتری نیز دارند. بیایید نگاهی به برخی از میوهها و سبزیجات ساخته دست بشر بیندازیم.
۱. پرتقال
آیا پرتقال ساخته دست بشر است یا طبیعی است؟ بیایید این سردرگمی را برطرف کنیم. پرتقالهای وحشی و غیر اهلی از آغاز زمان وجود داشتهاند. دامنههای هیمالیا در جنوب چین و شمال شرقی هند زیستگاه طبیعی این خانواده از مرکبات بودهاند.
با این حال، پرتقالهایی که امروزه از آنها لذت میبریم - کاملاً گرد، پوشیده از پوست زعفرانی و شیرین و در عین حال ترش - نتیجه سالها پرورش انتخابی هستند. این یک هیبرید ساخته دست بشر از ماندارین و دارابی (پوملو) است تا طعم، اندازه و مقاومت آنها را در برابر آب و هوای سرد افزایش دهد.
۲. توت فرنگی
خوراکیهای قلبی شکل موجود در قفسه میوهها، اندازه اصلی خود را ندارند. این توتهای قرمز به طرز مسخرهای کوچک بودند و در اروپای قرن چهاردهم به عنوان اقلام تزئینی استفاده میشدند.
با این حال، توت فرنگیهای مدرن را میتوان به قرن هجدهم نسبت داد. کشاورزان فرانسوی شروع به پیوند زدن توت فرنگی بومی خود، Fragaria moschata، با توت فرنگیهای وارداتی از ویرجینیا و شیلی کردند. پس از آزمایشهای بیشمار، آنها موفق شدند طعم ترش ذاتی آن را کاهش دهند و به یک نوع ایدهآل بزرگ دست یابند.
چه کسی فکر میکرد این خوراکیهای ترش، میوههایی باشند که توسط انسان ساخته شدهاند؟ امروزه، انواع توت فرنگی مانند Sembikiya Queen در دستههای محدود تولید میشوند که یکی از گرانترین میوههای جهان را تشکیل میدهند.
۳. بادام زمینی
بادام زمینیهای طبیعی تا حدودی تلخ و دارای پوستههای بیرونی کوچکتر و سختتر بودند. حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش، گونههای وحشی مختلفی از آجیل در مناطق وسیعی از آرژانتین و بولیوی رشد کردند.
مردم تمدنهای آند، دو گونه دور از هم Arachis duranensis و Arachis ipaensis را گرد هم آوردند و آنها را در مجاورت هم کشت کردند. در نهایت، از طریق انتخاب طبیعی و دگرگرده افشانی، گونه مدرن بادام زمینی شروع به ظهور کرد.
۴. گل کلم
گل کلم - به همراه خویشاوندانش کلم، کلم بروکلی و کلم پیچ - نمونههای بارزی از سبزیجات ساخته دست بشر هستند که به طور طبیعی وجود ندارند. کل خانواده از یک جد باستانی واحد، گیاه وحشی Brassica oleracea، سرچشمه میگیرند.
Brassica که بومی آسیای صغیر و شرق مدیترانه است، چندین دوره پرورش انتخابی را پشت سر گذاشته است. در هر مرحله، قسمتهای خاصی از بدن گیاه هدف قرار گرفته است. گل کلم، همانطور که از نامش پیداست، از نمونههایی با گلهای بزرگ و برجسته توسعه یافته است.
۵. بادمجان
این عضو خانواده بادنجانیان، زادگاه خود را در جنوب شرقی آسیا یافت و در سراسر هند، چین و ویتنام گسترش یافت. سوابق مکتوب نشان میدهد که بادمجانها در اوایل سال ۵۹ قبل از میلاد در چین اهلی شدهاند.
اما این سوال مطرح میشود: آیا بادمجان ساخته دست بشر است یا طبیعی؟ میتوان با اطمینان گفت که شکل صاف، گرد یا بیضی شکل و رنگ بنفش پر جنب و جوش آن بدون دخالت انسان به دست نیامده است. بادمجانها از برگهای خاردار و ظاهر رنگپریده خود راه درازی را پیمودهاند تا به یک انتخاب گیاهی محبوب در بسیاری از کشورها تبدیل شوند.
۶.موز
همه ما عاشق موزهای کاملاً زرد و شیرین هستیم. خب، موزهای طبیعی ۷۰۰۰ سال پیش دقیقاً طعم یا ظاهری شبیه به آن نداشتند.
آنها یا ظاهری جذاب یا طعمی دلچسب داشتند. دو گونه اجدادی Musa acuminata و Musa balbisiana، که به طور طبیعی هزاران سال با هم آمیخته شدهاند تا به موزهای کاملاً شکلدار، گوشتی و بدون دانه امروزی تبدیل شوند.
این فرایند تحت مداخله انسان آغاز شد زیرا آنها مستقیماً از دانه رشد نمیکنند و نمونههای انتخاب شده برای پرورش باید دوباره کاشته شوند. این محصول میوه تراریخته با استفاده از تکنیکهایی مانند مهندسی ژنتیک تکامل یافته است تا صفات و مواد مغذی مطلوب را از گونههای دیگر تطبیق دهد.
۷. هنداونه بدون دانه
بیش از پنجاه سال پیش، هندوانهها طعم بیمزه و درونشان رنگپریده بودند.
یک پیوند بین گیاهانی با دو و چهار مجموعه کروموزوم منجر به هندوانههای قرمز و آبدار بدون دانه شد. دانهها ضرری نداشتند؛ اما خوردن هندوانه بدون دانه راحتتر است.
صحبت از راحتی شد، آیا میدانستید که ژاپن هندوانههای مربعی را اختراع کرد تا بتوانند به درستی در قفسههای یخچال قرار بگیرند؟
۸. پلوت
برخی از میوهها و سبزیجات منحصر به فرد توسط انسان با کنترل کامل بر فرایند گرده افشانی ایجاد شدهاند و پلوتها اخیراً به این لیست اضافه شدهاند. این میوه یکی از محبوبترین میوههای تابستانی در بین آمریکاییها است.
پلوتها کار فلوید زایگر، باغبان مستقر در کالیفرنیا، است که در دهه ۱۹۸۰ آلو و زردآلو را با دقت و به صورت دستی گرده افشانی کرد. فرزندان حدود سه چهارم ویژگیهای آلو و یک چهارم ویژگیهای زردآلو را حفظ کردند.
پلوتها از نظر ظاهری و طعم ترش و کمی شیرینی زردآلو و بسیار شبیه آلو هستند. امروزه، ایالات متحده آمریکا در تولید انبوه انواع عجیب و غریب پلوت مانند Dapple Dandy و Flavor Grenade پیشرو است.
۹. فلفل دلمهای
زیبایی رنگارنگ و پر جنب و جوش فلفل دلمهای نشان میدهد که آنها به طور طبیعی تولید نمیشوند. پاپریکا که از خانواده فلفل دلمهای است، به مدت شش تا هفت هزار سال به طور گسترده در مکزیک، آمریکای جنوبی و کارائیب کشت میشد.
اجداد وحشی آنها فلفلهای بسیار کوچک و تندی بودند که سرشار از کپسایسین، ترکیبی که مسئول تندی آنهاست، بودند. اصلاح نژاد گزینشی سعی در کاهش سطح کپسایسین و در عین حال افزایش اندازه، گوشتی بودن و رنگ آنها داشته است.
۱۰. تانجلو
بحث بر سر اینکه «آیا تانجلو ساخته دست بشر است یا طبیعی؟» تقریباً لزومی ندارد، زیرا نام آن فریاد میزند که ترکیبی است. تانجلوها در واقع ترکیبی از نارنگی یا ماندارین و پوملو(دارابی) یا گریپفروت هستند.
یک نوع اولیه، مینئولا تانجلو، توسط ایستگاه تحقیقات باغبانی وزارت کشاورزی ایالات متحده در اورلاندو در سال ۱۹۳۱ توسعه داده و منتشر شد. این گونه ترکیبی از گریپفروت دانکن و نارنگی دنسی است.
در حالی که به راحتی میتوان تانجلوها را با پرتقالهای معمولی اشتباه گرفت، گردن زنگولهای شکل خاصش، آنها را لو میدهد. پوست نازک و براق آنها خیلی سریع کنده میشود و آنها را به یک خوراکی پالپدار بدون دردسر تبدیل میکند.
۱۱. گریپفروت
آیا میدانستید گریپفروتها محصول یک اتفاق تصادفی هستند؟ یک داستان جذاب وجود دارد. یک مرد انگلیسی، به نام کاپیتان شدوک از شرکت هند شرقی، در زمان حضورش در باربادوس، مقداری دانه پوملو آورد. او بهطور اتفاقی آنها را کاشت، بیخبر از اینکه درختان پرتقال در همان نزدیکی در حال رشد هستند.
سپس طبیعت اتفاق افتاد. پوملوها با پرتقالهای شیرین گرده افشانی کردند و گریپفروتها را به وجود آوردند. آنها هیچ ارتباطی با انگور (grape) ندارند، جز اینکه مانند انگور، بهصورت خوشه رشد میکنند.
۱۲. کلم بروکلی
مطمئناً کلم بروکلی ساخته دست بشر است، اما چیزی نیست که محققان در آزمایشگاه درست کرده باشند. ردپایی از کشت آن در قرن ششم پیش از میلاد در امپراتوری روم یافت شده است.
جد آن، Brassica oleracea، را به خاطر دارید؟ در ابتدا این خردل وحشی، برخلاف چلیپاییهای امروزی که به هم چسبیدهاند، سرگلهای شل و بدشکلی داشت. کشاورزان برای انتخاب مصنوعی روی این سرگلها تمرکز کردند و به تدریج گیاه را به کلم بروکلی تبدیل کردند.
در دوران مدرن، کلم بروکلی سبزیجات هیبریدی جدیدی با نامهای فانتزی مانند بروکلینی و بروکلیت - ترکیبی از کلم بروکلی و کلم پیچ چینی - تولید میکند.
۱۳. ذرت
ذرت بخش قابل توجهی از فصل «تکامل میوهها و سبزیجات» را به خود اختصاص داده است. حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش، ذرت یا بلال غذای اصلی در مکزیک باستان بود. آنها DNA یکسانی با علفی وحشی به نام تئوسینته داشتند.
تئوسینته به خاطر خوشههای ذرت کوچکتر و دانههای پراکنده کمتر پوشیده از پوستههای سخت، شناخته میشود. کشاورزان شروع به ذخیره و کاشت مجدد دانهها از انواع شیرینتر و باریکتر کردند. پس از سالها پرورش انتخابی، ذرت مدرن شروع به شکلگیری کرد.
۱۴. انگورهای بیدانه
خوردن یک دانه سفت در حالی که از یک انگور آبدار لذت میبرید، جالب نیست. به دلیل ناهنجاریهای ژنتیکی، دانهها در برخی از گیاهان تاک فرصت رشد کامل پیدا نمیکنند و نژاد بیدانه از آنجا شروع به رشد میکند.
این گیاهان انتخاب شده و از طریق قلمههایی که با هورمونهای ریشهزایی تیمار شدهاند، تکثیر میشوند. ویلیام تامسون، متخصص انگور انگلیسی، سهم زیادی در توسعه گونه جدیدی از این میوهها داشت. این انگورها که به انگور سلطانی معروف هستند، به دلیل طعم آبدار و شیرین و بیدانه بودنشان مورد توجه قرار میگیرند.
۱۵. هویج
آیا هویج یک سبزی ساخته دست بشر است؟ ماشین زمان خود را به ۵۰۰۰ سال پیش تنظیم کنید تا با جد اهلی نشده آنها، داوکوس کاروتا، در سراسر اروپا و آسیای مرکزی روبرو شوید.
نحوه طعم و ظاهر این گونههای وحشی در گذشته، موضوع دیگری است. مردم به جای خود هویج، به برگها و دانههای معطر آنها تمایل داشتند.
هویجهای باریک و نارنجی رایج، اختراع هلندی قرن هفدهم هستند. کشاورزان در هلند، هویجهای زرد بلندتر و شیرینتر را برای پرورش انتخابی، دستچین میکردند.
مصرف سبزیجات و میوههای ساخته دست بشر چقدر ایمن است؟
آیا داستانهایی در مورد اثرات بد سبزیجات ساخته دست بشر بر بدن خود شنیدهاید؟ خب، هیچ چیز نمیتواند دور از حقیقت باشد. پرورش انتخابی و پیوندی، فرآیندهای کاملاً طبیعی هستند که قرنهاست محصولات سالم را پرورش میدهند. در اینجا چیزی است که آنها را ایمن و مورد پذیرش قرار میدهد:
آنها در مقایسه با همتای طبیعی خود، ارزش غذایی استثنایی با محتوای ویتامین بالا دارند. آنها به طور خاص با ویتامینهای ضروری برای مبارزه با سوء تغذیه غنی شدهاند.
تحقیقات نشان میدهد که آنها سرشار از آنتیاکسیدانهایی هستند که به مقاومت در برابر بیماریهایی مانند سرطان یا دیابت کمک میکنند. میتوانید آنها را به مدت طولانیتری نسبت به همتایان طبیعی خود تازه نگه دارید.
اگر پرورش GMO (ارگانیسمهای اصلاحشده ژنتیکی) باشد، توالیهای ژنتیکی اصلی گیاهان به شدت در آزمایشگاه تغییر میکنند. DNA آنها تغییر پیدا کرده که بد است. این شامل مواد شیمیایی و DNA از اجسام خارجی است. برخی GMOها را سمی و مضر میدانند.
اگرچه همه محصولات بازار انبوه توسط سازمانهای مجاز غذا و بهداشت بازرسی میشوند.
میوهها و سبزیجات ساخته دست بشر نتیجه تلاشها و تحقیقات اساسی هستند. دانستن اینکه میتوانیم محصولات طبیعی غیرقابل خوردن را برای برآورده کردن بهتر نیازهای غذایی خود تغییر دهیم، اطمینانبخش است. علاوه بر این، تولید انبوه، این امر را به گزینهای مناسب و اقتصادی برای افراد از هر قشری تبدیل میکند تا هر از گاهی از یک خوراکی عجیب و غریب لذت ببرند.