متخصصان حوزه دامپزشکی و دستاندرکاران صنایع غذایی، عرضه گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده در شرایط مجاز و استاندارد را سالم، بهداشتی، باکیفیت و سازگار با محیط زیست میدانند و حتی بهرغم تصور اغلب مصرفکنندگان، خرید این محصولات را برای خانوارها به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه ارزیابی میکنند.
امروزه گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده مجاز و استاندارد در فروشگاههای کشور دیگر محصول لوکس محسوب نمیشود و ایمنی غذا و سلامت محصول در این شیوه تولید و عرضه مورد توجه و تاکید است. علاوه بر این، مزیتهای دیگری برای مصرف گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده مجاز میتوان برشمرد از جمله پاسخگویی به نیازها، سلیقهها، ذائقهها، رفاه مصرف کنندگان و صرفهجویی در وقت.
اهمیت سلامت، کیفیت، آسایش مصرف کنندگان و استفاده از ضایعات مرغ در چرخه تولید در گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده صنعتی و استاندارد تا آنجا پیش رفته که سیاست عرضه مرغ کامل منجمد به مرور جای خود را به عرضه مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده منجمد در بازار خواهد داد.
«صفا ربانی» دامپزشک و معاون اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان تهران درباره سلامت و بهداشت مرغهای قطعهبندی و بستهبندی شده مجاز میگوید: قطعهبندی و بستهبندی گوشت مرغ در مراکز و کارگاههای صنعتی مجاز بر اساس پروتکلهای بهداشتی و برنامههای مدون صورت میگیرد در حالی که مرغهای خام باز و فلهای خریداری شده از فروشگاههای سطح شهر توسط مصرف کنندگان و پاکسازی و قطعهبندی آن در منازل ممکن است با انتشار و انتقال آلودگیهایی همراه شود و باکتریهای روی مرغ از طریق چاقو، سینک و دست منتقل و ایجاد بیماری و مسمومیت غذایی کند.
یک سری بیماریها به صورت پنهان و مزمن ممکن است بر اثر انتقال باکتریهای سطح مرغ خام در فرد ایجاد شود در حالی که با مصرف گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده استاندارد ابتلا به بیماریها و هزینههای درمان مربوط به آن حذف میشود.
ربانی درباره مزیت مصرف گوشت مرغ قطعهبندی منجمد شده نسبت به مرغ کامل منجمد شده نیز توضیح میدهد: در آمادهسازی مرغ قطعهبندی منجمد شده انجمادزدایی متعدد صورت نمیگیرد، زیرا مرغ کامل و تازه در مراکز و کارگاههای صنعتی پس از شستشو و قطعهبندی وارد تونل انجماد با دمای حدود منفی ۴۰ درجه شده و همین امر علاوه بر کاهش بار میکروبی مرغ موجب حفظ بافتها و پروتئینهای کیفی مرغ میشود در حالی که گوشت کامل مرغ منجمد برای مصرف ابتدا در منزل انجمادزدایی شده و قطعات مورد نیاز جداسازی و مابقی برای نگهداری در فریزر دوباره منجمد میشود و با این اقدام سلولهای عضلانی مرغ از بین رفته و کیفیت و طعم آن کاهش مییابد.
«زهرا درخور» کارشناس صنایع غذایی نیز میگوید: در کارگاههای معتبر صنعتی، مرغ تازه طی دو نوبت شستشو داده میشود. یک بار در بدو ورود به کارگاه و نوبت دیگر پس از قطعهبندی و بدین ترتیب بخش زیادی از آلودگی سطح مرغ کاهش مییابد.
خیال مصرف کنندگان در مورد گوشت مرغی که به صورت صنعتی، حرفهای و استاندارد قطعهبندی و بستهبندی میشود میتواند راحت باشد، زیرا در روش صنعتی، آلودگیها کنترل و کاهش پیدا میکند.
درخور درباره عمر ماندگاری گوشت مرغ قطعهبندی منجمد شده نیز میگوید: مرغ قطعهبندی منجمد صنعتی که در تونلهای انجماد و در دمای حدود منفی ۴۰ درجه قرار گرفته است، قابلیت نگهداری در دمای منفی ۱۸ درجه یخچال خانگی را تا ۹ ماه پس از تولید دارد.
صرفه اقتصادی یکی از عواملی است که مصرف کننده در خرید محصولات پروتئینی لحاظ میکند. اغلب مصرف کنندگان، خرید مرغ کامل را به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه میدانند در حالی که دستاندرکاران حوزه قطعهبندی و بستهبندی نظر دیگری دارند. آنها بر این باورند بخشی از پولی که بابت خرید مرغ کامل پرداخت میشود به علت دورریزی ضایعات مرغ هنگام پاکسازی هدر میرود.
«مسعود رسولی» دبیر انجمن صنعت گوشت و بستهبندی مواد پروتئینی کشور از جمله کسانی است که خرید گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده مجاز را به نفع خانوارها و کشور میداند و استدلال میکند: بررسیها نشان میدهد حدود ۳۰ درصد یک مرغ کامل شامل ضایعاتی همچون پوست، چربی، اسکلت، سر ساق و بخشهای داخل شکم مرغ که خوب پاک نشدهاند، میشود و از این رو مصرفکننده با خرید یک مرغ کامل با وزن یک کیلوگرم و به قیمت حدود ۶۰ هزار تومان در واقع ۳۰ درصد آن به ارزش ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان را به علت پاکسازی ضایعات راهی زبالهدانی میکند و این زباله نیز سخت در طبیعت تجزیه میشود و به محیط زیست آسیب میزند.
از سوی دیگر ضایعات مرغ در کارگاههای صنعتی پس از پاکسازی و قطعهبندی دور ریخته نمیشود، بلکه در کارخانههای تبدیل ضایعات، به خوراک دام و طیور و محصولی دیگر تبدیل میشود.
وی درباره بالا بودن قیمت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده تصریح میکند: دلیل آن که مصرف کننده بابت خرید گوشت مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده پول بیشتری پرداخت میکند، این است که قطعات با ارزش مانند ران و سینه که تقاضای بیشتری دارند و بدون ضایعات هستند را دریافت میکند و قطعاتی همچون بال، گردن و بازو کم ارزش تر هستند و خواهان کمتری دارند.
رسولی درباره مزیت گوشت مرغ قطعهبندی و منجمد شده نیز میگوید: گوشت مرغ قطعهبندی شده تازه و منجمد هر کدام تقاضاهای خود را در بازار دارند، اما با توجه به این که مرغهای قطعهبندی منجمد شده صنعتی علاوه بر بهداشت، مواد مغذی و کیفیتشان حفظ میشود، از این رو دولت به این نتیجه رسیده برای تنظیم بازار به جای مرغ منجمد کامل، مرغ قطعه بندی منجمد شده برای تنظیم بازار عرضه کند.
وی در همین حال ادامه میدهد: مرغ قطعهبندی تازه و منجمد اختلاف قیمتی در بازار ندارند، اما قیمت گوشت مرغی که دولت برای تنظیم بازار عرضه میکند به علت تعلق یارانه، پایینتر از قیمت بازار خواهد بود.
دنیا چگونه عمل میکند
پاکسازی و قطعهبندی مرغ در منزل و به روش سنتی دیگر در دنیا متداول نیست و این اقدامات توسط مراکز و کارگاههای صنعتی و با تکنولوژیهای نوین انجام میگیرد.
دبیر انجمن صنعت گوشت و بستهبندی مواد پروتئینی کشور در این باره میگوید: در دنیا مرغ به صورت قطعهبندی و بستهبندی شده و حتی به صورت طعمدار عرضه میشود.
وی با بیان این که اکنون در ایران نیز ۲۷۱ محصول قطعهبندی و طعمدار شده مرغ ثبت شده و در بازار عرضه میشود، اظهار میدارد: دنیا به سمت صادرات مرغ قطعهبندی و بستهبندی شده رفته و ایران هم به این سمت گام برمیدارد و مشتریانی برای صادرات محصولات قطعهبندی شده و طعمدار شده دارد./ایرنا