«گوسفند سنگسری» یکی از نژاد‌های گوسفند گوشتی در ایران است و خاستگاه آن عشایر ایل سنگسر در شهرستان مهدی‌شهر سمنان است. البته این گوسفند اکنون در بسیاری از استان‌های همسایه نیز یافت می‌شود.
به گزارش آب و غذا به نقل از رازبقا ، ایران به لحاظ تنوع نژادی حیوانات دامی در شرایط نسبتا خوبی به سر می‌برد و تنوع آب و هوایی باعث شده که مناطق مختلف نژاد‌های مخنتلف دام را پرورش دهند. اگرچه ایران تنوع خوبی دارد، اما در بحث اصلاح نژادی و افزایش کیفیت حیوانات تولید شده در وضعیت خوبی به سر نمی‌برد چرا که به غیر از یکی دو مورد هیچکدام از نژاد‌های دام ایران ثبت جهانی نشده‌اند که همین امر باعث شده وضعیت حفاظت این حیوانات در معرض ابهام قرار بگیرد.
سنگسر در واقع نام قدیم مهدی‌شهر کنونی است که در ۱۵ کیلومتری شمال سمنان واقع شده است. این شهر مرکز و خاستگاه عشایر ایل سنگسر است و نام سنگسر در تاریخ ۱۷ بهمن ماه سال ۱۳۵۸ به مهدی شهر تغییر پیدا کرد.
گوسفندان سنگسری برای ییلاق به مناطقی مانند فیروزکوه، دماوند، شمیرانات و گا‌ها کرج بوده می‌شوند و مناطق قشلاقی این گونه از گوسفند‌ها مناطق حاشیه‌ای کویر سمنان و نیز ورامین است.
ویژگی‌های گوسفند سنگسری
نژاد سنگسری به دلیل ظرافت، قدرت زیاد و مقاومت در برابر عوامل محیطی مورد توجه بسیاری از محققین ایرانی قرار گرفته است. این گوسفند از طرف دیگر طرفداران زیادی دارد چرا که یک گوسفند پرواری بی‌نظیر است. گوسفند سنگسری اگرچه یک گوسفند نه چندان سنگین و حتی ریزجثه محسوب می‌شود، اما به لحاظ کیفیت گوشت کم نظیر است. پاچه‌های این گوسفند ظریف و نازک است.
طیف رنگی این گوسفند نیز بسیار زیاد است و از رنگ کاملا روشن تا قهوه‌ای تیره را شامل می‌شود. هم قوچ سنگسری و هم میش آن بدون شاخ هستند، اما بعضی از قوچ‌ها دارای شاخ کوچکی در قسمت بغل گوش‌ها یا بالای سر هستند. دنبه آن‌ها نیز کوتاه است که برای گوسفندان گوشتی یک مزیت به شمار می‌رود. از طرف دیگر دنبه این گوسفند آویزان نیست و تقریبا می‌توان گفت که فاقد دنبالچه است.
یکی از دیگر از ویژگی‌های گوسفند سنگسری استقامت بالای آن است به طوری که به راحتی در مناطق کوهستانی و صخره‌ای حرکت می‌کند و جابجا می‌شود. برخی بر این عقیده هستند که جثه کوچک آن باعث شده که این حیوان نسبتا چابک و فرز به نظر برسد. رنگ پوست نیز دائما در حال تغییراست و از قهوه‌ای روشن تا تیره و در برخی موارد حتی به رنگ کبود، نخودی و ...... در می‌آید.
از آنجا که سنگسری یک گوسفند پرواری به حساب می‌آید لذا تغذیه آن اهمیت زیادی دارد. به منظور افزایش وزن در زمانی کوتاه هم باید انرژی و پروتئین کافی داشته باشد و هم سایر مواد معدنی نیز باید در غذای این حیوان پربازده قرار بگیرد. این غذا‌ها و جیره‌های پرواری می‌توانند شامل علوفه‌های سبز، ریشه و غده محصولات کشاورزی، مازاد محصولات کارخانجات و صنایع تبدیلی، کشاورزی و کنسانتره می‌باشد.
این گوسفند نیز مانند سایر حیوانات دامی دارای مزایا و معایب خاص خود است. یکی از مهمترین مزیت‌های سنگسری میزان لاشه قابل استفاده نسبت به وزن بدن گوسفند است. بر اساس بررسی‌های به عمل آمده گوسفند سنگسری تا ۶۰ درصد وزن بدن خود را به صورت لاشه و گوشت ارائه می‌دهد که همین امر آن را برای دامداران و دلالان حیوانات دامی جذاب کرده است.
به همین دلیل یک گزینه کاملا اقتصادی برای دامداران به شمار می‌رود. اما در هر صورت جثه کوچک این حیوان به نوعی یکی از معایب آن در نظر گرفته شود، اما برخی دیگر از ویژگی‌ها از جمله وزن‌گیری بالا، حفظ وزن و ژن چندقلوزایی باعث شده که این گوسفند با وجود جثه نه چندان درشت همچنان محبوب باشد.
بره سنگسری در هنگام تولد بین ۲ تا ۳ کیلوگرم وزن دارد و وزن زمان از شیرگیری بره‌ها حدود ۲۴ کیلوگرم است. گوسفند بالغ سنگسری بین ۵۵ تا ۶۰ کیلوگرم وزن می‌گیرد که التبه در نر‌ها عدد وزن می‌تواند بیشتر هم باشد و تا ۷۰ کیلوگرم نیز برسد. همچنین باید گفت میانگین وزن‌گیری روزانه این گوسفند حدود ۱۵۰ گرم است میش این نژاد حدود ۶۰ روز شیردهی دارد و روزانه حدود ۳۵۰ گرم شیر می‌دهد.
بازدهی گوسفندان سنگسری، تنها به شیر و گوشت مرغوب محدود نمی‌شود بلکه علاوه بر داشتن شیر و گوشت مرغوب، گوسفندان سنگسری، از پشم خوبی نیز برخوردار هستند و پشم تولیدشده توسط این گونه گوسفندی، در صنایع بسیاری به کار می‌رود. میزان تولید سالانه پشم هر راس برابر یک تا ۲ کیلوگرم است و قطر پشم این گوسفندان نیز ۲۷ تا ۳۹ میکرون است. همچنین طول دسته پشم‌ها بین ۶ الی ۲۱ سانتیمتر است.