با وجود مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی و محدودیت‌های نقل و انتقال بانکی، صادرات پسته ایرانی به 55 کشور جهان در سال گذشته 370 میلیون دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشت.

براساس آخرین آمارهای منتشر شده از گمرک، طی یازده ماهه سال گذشته 51 هزار و 400 تن پسته به ارزش حدود 370 میلیون دلار صادر شده است.

طی این بازه زمانی اردن، ارمنستان، ازبکستان، اسپانیا، استرالیا، اسلواکی، افغانستان، امارات، انگلیس، اوکراین، ایتالیا، آلبانی، آلمان، بحرین، برزیل، بلاروس، بلژیک، پاکستان، تاجیکستان، تایلند، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، آذربایجان، چک، مولداوی، مقدونیه، چین، سنگاپور، سوریه، سوئیس، سوئد، صربستان و مونته نگرو، عراق، عمان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کانادا، کره جنوبی، کویت، گرجستان، لبنان، لهستان، لیبی، مالزی، مکزیک، موریس، نیوزیلند، هلند، هند و هنگ کنگ 55 مقصد پسته ایرانی بوده‌اند.

مصرف 20 هزار تن پسته در ایران

سطح زیر کشت اراضی کشاورزی در ایران 18 میلیون هکتار است که از این سطح، 534 هزار هکتار آن به باغات پسته اختصاص دارد، محصولی که طی سالیان گذشته همواره جزء ارزآورترین محصولات کشاورزی ایران به شمار می‌رفت.

ایران یکی از سه کشور بزرگ تولیدکننده پسته در جهان محسوب می‌شود به‌طوری که هم اکنون در ۲۷ استان کشور کشت پسته انجام می‌شود. این محصول عمدتا در باغات استان‌های کرمان خصوصا شهرستان رفسنجان، خراسان‌های رضوی و جنوبی، یزد و فارس تولید می‌شود.

با این حال طی چند سال اخیر با تشدید خشکسالی و تغییرات آب و هوایی در بسیاری از استان‌های کشورمان خصوصا در کرمان و رفسنجان از میزان تولید این محصول کاسته و به تبع آن میزان صادرات آن نیز کاسته شده است. هر چند که بخشی از افت صادرات به مشکلات تحریم و نقل و انتقالات پولی و بانکی نیز برمی‌گردد.

براساس برآوردهای انجمن پسته ایران، کل پیش‌بینی پسته در دسترس سال تجاری ۱۴۰۰(مهر۱۴۰۰ تا شهریورماه ۱۴۰۱)۱۴۰ هزار تن محصول بوده که ۱۲۵ هزار تن آن مصرف شده است. از پسته مصرف شده در سال تجاری گذشته، ۲۰ هزار تن محصول در داخل ایران به فروش رسیده است.

سرمازدگی بلای جان تولیدکنندگان پسته

همان‌طور که اشاره شد بازار پسته در ایران و جهان طی سالیان گذشته به شدت تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی بوده است، به طوری که طی سه سال اخیر سرمازدگی بسیاری از تولیدات باغداران کرمانی را به نابودی کشانده است.

در همین خصوص صالحی، رئیس انجمن پسته ایران ضمن اشاره به کاهش ۷۵ درصدی صادرات پسته نسبت سال‌هایی که به‌صورت نرمال سرمازدگی نداریم، ابراز کرد: تا سه سال پیش مصرف پسته دنیا ۶۰۰ هزار تن بوده که این میزان، هرساله به خصوص در ترکیه و هند در حال افزایش است. سهم ایران از این بازار در همان سه سال پیش، یک‌سوم بود و در حال حاضر به دلیل موضوع سرمازدگی و تعهدات ارزی این میزان بسیار کاهش یافته است.

سرمازدگی سالیان اخیر سبب شده که در بازار جهانی صادرات پسته آمریکا و ترکیه از ایران پیشی گرفته و بازارهای کشورمان را تصاحب کنند، به طوری که  آمریکایی‌ها در سال ۲۰۲۲، حدود ۶۰۰ هزار تن پسته تولید کرده‌اند. حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن از این میزان مصرف داخلی این کشور شده، ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن در قاره آمریکا مصرف و مابقی آن به دیگر نقاط جهان صادر شده است./ایانا