با گذشت بیش از ۶ ماه از اجرای طرح هوشمندسازی آرد و نان، همچنان گلایه هایی وجود دارد، اما مسئولان اذعان می کنند با اجرای کامل این طرح کم فروشی و انحرافات به پایان‌می رسد.
آقای جلال مشاور وزیر اقتصاد و دارایی می گوید: در هیچ یک از فازهای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، دولت تصمیمی برای آزادسازی قیمت یا سهمیه بندی نان ندارد که براین اساس هیچ تغییری در سمت مردم ایجاد نخواهد شد.
در فاز اول توانستیم بدون ابزار قیمت یعنی بدون آزادسازی قیمت نان و سهمیه بندی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان را اجرایی کنیم و در فاز دوم هم با ابزارهای غیرقیمتی و تشویقی طرح را پیش می بریم.
به گفته جلال، محدودیت تامین آرد یارانه‌ای برای نانوا حذف خواهد شد. براین اساس نانوایی که بتواند ماشین‌آلات و سخت‌افزار را تامین کند، می‌تواند نان بیشتری تولید کند و به فروش برساند.
بررسی های میدانی حاکی از آن است که اکثر مردم از بی کیفیتی، وزن پایین نان و دیگر تخلفات واحدهای نانوایی گلایه هایی دارند که رئیس اتحادیه نانوایان سنتی ثبات قیمت نان را به رغم افزایش هزینه های تولید علت اصلی تخلف برخی واحدهای صنفی اعلام می کند.
با اجرای طرح هوشمندسازی آرد و نان، در برخی ساعات صف های خرید نان طولانی می شود که این امر با اعتراض شدید مردم روبروست،درحالیکه مسئولان اذعان می کنند که محدودیتی در سهمیه آرد واحدهای نانوایی ایجاد نشده است و در مقابل برخی دیگر از خریداران نان اذعان‌می‌کنند که برخی نانوایی ها با کشیدن کارت کیسه های آرد یا مقدار قابل توجهی نان را به فروش می رسانند و در نهایت پس از منتظر ماندن مدت زمان طولانی در صف می گویند که امشب دیگر سهمیه آردشان به پایان رسیده است.
فروش غیرقانونی آرد با اجرای کامل طرح هوشمندسازی متوقف می شود
آقای محمدجلالی مدیرکل هماهنگی آرد و نان بازرگانی دولتی گفت: اجرای کامل طرح هوشمندسازی آرد و نان در کاهش مصرف آرد و گندم اثر گذار است، اما اکنون نمی توان درصدی اعلام کرد.
در شرایط فعلی عملکرد نانوایی ها رصد می شود، اما با اجرای کامل طرح جلوی کارهای غیرمتعارف برخی نانوایی ها گرفته می شود.
با اجرای کامل طرح، سهمیه آرد واحدهای نانوایی برمبنای فروش نان داده می شود و همواره در فازهای بعدی به نانوایان متخلف تذکر داده می شود و به تراکنش های متخلف سهمیه داده نمی شود.
جلالی با بیان اینکه بازرگانی دولتی تامین کننده گندم و آرد کشور است، گفت: عدم رعایت برخی ضوابط همچون کم فروشی و کمبود وزن چانه بر عهده بازرگانی دولتی نیست و دستگاه های نظارتی با کم فروشی باید خورد کنند.
واقعی شدن قیمت آرد و نان راهکار برقراری تعادل در مصرف آرد و نان
آقای عطااللّه هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: تازمانیکه قیمت آرد واقعی نشود، هوشمندسازی تاثیر چندانی بر کاهش مصرف آرد و گندم ندارد.
او با بیان اینکه آزادسازی نرخ نان تنها راهکار ارتقای کیفیت و جلوگیری از رانت و فساد محسوب می شود، گفت: تازمانیکه آرد واحدهای نانوایی کمتر از نرخ واقعی عرضه می شود، کاهش مصرفی اتفاق نمی افتد. لذا اگر آمار مصرف آرد واحدهای نانوایی با قبل از اجرای طرح را مقایسه کنیم، تفاوتی در خصوص مصرف نداریم.
اگر آرد با نرخ ۱۳ هزار تومان در اختیار واحدهای نانوایی قرار گیرد و در مقابل برای حمایت از مصرف کننده نهایی یارانه مستقیم به حساب خانوار واریز شود، اهداف کاهش مصرف آرد و هدررفت نان محقق می شود.
اجرای کامل هوشمندسازی آرد و نان تاثیر ۱۰۰ درصدی بر کاهش مصرف آرد و نان ندارد و به عبارت دیگر تازمانیکه یارانه پنهان داده می شود، هدف نهایی جلوگیری از رانت و تخلف و واقعی کردن میزان مصرف محقق نمی شود.
با توجه به آنکه واقعی شدن قیمت تنها راهکار ارتقای کیفیت و کاهش هدررفت محسوب می شود، براین اساس انتظار می رود که مجموعه حاکمیت با واقعی کردن قیمت نان، تعادل میان عرضه و تقاضا ایجاد کند و در مقابل به اقشار آسیب پذیر یارانه دهند.
۲ نرخی بودن قیمت آرد و گندم و پایین بودن نرخ به نسبت قیمت واقعی، درصدی از نانوایی ها را تشویق به سوء استفاده می کند، البته شامل تمامی واحدها نیست.
کاهش ماهانه ۱۰۰ هزارتنی مصرف آرد و نان در کشور
آقای علیرضا نظری عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس گفت: براساس گزارش دستگاه ها از زمان اجرای طرح هوشمندسازی حدود ۱۰۰ هزارتن مصرف آرد و گندم کاهش یافت به طوریکه از ۷۲۰ هزار تن به ۶۲۰ هزارتن در ماه رسید.
با اجرای طرح کامل هوشمندسازی، مابه التفاوت قیمت نان به جای پرداخت به نانوا به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود که در نهایت توزیع آرد با نرخ واقعی به واحدهای خبازی منجر به صرفه جویی نان در کشور خواهد شد.
اکنون نان ۱/۱۶ قیمت واقعی بدست مردم می رسد؛ بنابراین بدیهی است که صرفه جویی لازم انجام نشود.
با اجرای کامل برنامه هوشمندسازی، اختلاف قیمت نان با نرخ آرد که نانوا از سازمان غله دریافت می کند، همانند گذشته نخواهد بود که این موضوع در کاهش مصرف، جلوگیری از هدررفت و انحرافات آرد به خارج از شبکه تاثیر بسزایی دارد. همچنین دیگر امکان فروش آرد پخته نشده از طریق کشیدن کارت و ثبت در سامانه فروش نان وجود ندارد.
با توجه به گزارش های اعلامی مبنی بر تخلفات برخی واحدهای نانوایی مبنی بر کم فروشی یا عرضه آرد خارج از شبکه، بسیاری از مسئولان خبر از پایان یافتن این تخلفات بواسطه اجرای فاز دوم طرح هوشمندسازی را می دهند و معتقدند که در فاز جدید عرضه نان به شکل معنا داری افزایش و انحرافات کاهش می یابد./باشگاه خبرنگاران جوان