در حالی که این قاره به سرعت در حال توسعه است، آفریقا با خطر عدم دستیابی به اهداف توسعه پایدار خود، به ویژه در رابطه با گرسنگی و کاهش فقر مواجه است. در تلاقی این دو چالش، یک راهبرد کشاورزی مبتنی بر علم می‌تواند فقر و گرسنگی را کاهش دهد.
به گزارش آب و غذا به نقل از ایسنا ، احیای خاک، سرمایه گذاری‌های هدفمند در تحقیقات، فناوری و فرمولاسیون کودهای متناسب، همگی در یک راهبرد کشاورزی مبتنی بر علم نقش دارند. ما به ضرب‌الاجل ۲۰۳۰ نزدیک می‌شویم که آفریقا، مانند سایر نقاط جهان، اگر نگوییم همه اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، باید به بسیاری از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل می‌رسید. اما قاره آفریقا با تنها ۶سال باقی مانده، به طور قابل توجهی خود را برای بسیاری از اهداف، به ویژه اهداف مربوط به کاهش گرسنگی و فقر، دور از مسیر می‌بیند.
کشاورزی ستون فقرات اقتصاد آفریقا
برای تسریع حرکت در جهت دستیابی به این اهداف حیاتی، اقدام فوری برای تحول کشاورزی مورد نیاز است. در واقع، کشاورزی ستون فقرات اقتصاد آفریقاست، جایی که به گفته سازمان بین‌المللی کار، تقریباً یک سوم تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد و بیش از ۶۰ درصد نیروی کار را استخدام می‌کند. همچنین بخشی است که آفریقا در آن برتری قابل‌توجهی نسبت به سایر قاره ها دارد. آفریقا منابع فراوانی در دسترس دارد، آب‌وهوایی در تمام طول سال که به نفع تولید کشاورزی است، بخش‌های وسیعی از زمین‌های قابل کشت بلااستفاده و جوان‌ترین جمعیت جهان که طبق داده‌ها، بیش از نیمی از مردم این قاره تا سال ۲۰۵۰ کمتر از ۲۵ سال سن خواهند داشت. بانک جهانی این چالش ناشی از رشد سریع جمعیت آفریقا را برجسته می‌کند که پیش‌بینی می‌شود از یک میلیارد امروز به ۱.۷ میلیارد در سال ۲۰۲۰ و ۲.۴ میلیارد تا سال ۲۰۵۰ افزایش یابد.
آفریقا؛ چالش‌ها و فرصت‌ها در توسعه کشاورزی
با این حال، با وجود این نقاط قوت ذاتی، پیشرفت به سمت دستیابی به پایداری کشاورزی برای این قاره کند بوده است و امنیت غذایی همچنان یک تهدید و هدف کلیدی است. آفریقا در حال حاضر سالانه ۵۵ میلیارد دلار غذا وارد می‌کند و بدون بهبود بهره‌وری کشاورزی، پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال ۲۰۳۰ دو برابر شود و به ۱۱۰ میلیارد دلار برسد.
چالش‌هایی مانند جنگل‌زدایی، کمبود آب، تخریب خاک و افزایش دما همچنان بهره وری کشاورزی این قاره را تهدید می‌کند. پیش‌بینی‌های اخیر مرکز توسعه جهانی حاکی از کاهش نگران‌کننده ۱۸ درصدی بازدهی تا سال ۲۰۵۰ است که بر اساس رویکرد کسب و کار معمول است. گزارش صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAD) تصویری تلخ‌تر را نشان می‌دهد و حاکی از کاهش ۸۰ درصدی بازده محصولات اصلی در هشت کشور جنوب صحرای آفریقا در یک بازه زمانی مشابه است.
برای توجه به این چالش‌های مبرم و بازگشایی پتانسیل کشاورزی آفریقا، یک تلاش هماهنگ برای گذار به سمت شیوه‌های کشاورزی مبتنی بر علم مورد نیاز است. این شامل اقدامات و سرمایه‌گذاری‌هایی با هدف استفاده از آخرین تحقیقات علمی و فناوری‌ها برای بهینه‌سازی عملکرد محصول و در عین حال به حداقل رساندن اثرات زیست‌محیطی است.
یکی از ضروریات حیاتی برای افزایش بهره وری کشاورزی از طریق احیای حاصلخیزی از دست رفته خاک این قاره است. سال‌ها کشت با حداقل تجدید، زمین‌های کشاورزی آفریقا را به شدت کاهش داده است. تحقیقات مرکز بین‌المللی کشاورزی گرمسیری نشان می‌دهد که نرخ تخریب فعلی خاک در آفریقا تا ۱۰۰ برابر بیشتر از نرخ باززایی طبیعی خاک است. این موضوع باعث شده است که کشاورزان از شکاف تولید محصولات زراعی بیشتر رنج ببرند، که تخمین زده می‌شود سالانه ۶۸ میلیارد دلار ضرر برای این قاره داشته باشد و توانایی آفریقا برای تغذیه خود را به شدت تضعیف کند.
افزایش استفاده از فرمول‌های کودی که متناسب با شرایط مختلف خاک و گونه‌های محصول در این قاره است، برای احیای سریع، ضروری است. در همین حال، سرمایه‌گذاری در سایر شیوه‌های مدیریت سلامت خاک، مانند کشاورزی حفاظتی و احیای مواد آلی، همچنان در کاهش تدریجی اثرات تخریب خاک و کاهش مواد مغذی مؤثر است و در نتیجه بهره‌وری بلندمدت کشاورزی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. خاک‌های سالم‌تر همچنین با جذب مقادیر زیادی کربن از جو و کاهش فشار برای تبدیل جنگل‌ها به کشاورزی، با تغییرات آب‌وهوایی مقابله می‌کنند.
راهبردهای مبتنی بر علم در حال حاضر در سراسر آفریقا در حال انجام است. موفقیت بیشتر را می‌توان با اتخاذ و افزایش مداخلات، از جمله سرمایه‌گذاری های هدفمند در تحقیقات، فناوری و خدمات به دست آورد. چندین کشور آفریقایی، از جمله اتیوپی، غنا و تانزانیا، قبلاً پتانسیل دگرگون‌کننده تکنیک‌های کشاورزی مثبت با اقلیم و طبیعت را در افزایش بهره‌وری کشاورزی نشان داده‌اند.
با این حال، برای دستیابی به رشد شتابان در سراسر قاره، تقویت تلاش‌های مشترک بر تبدیل این قاره به یک نیروگاه کشاورزی پویا و مبتنی بر علم ضروری است. چنین همکاری‌هایی برای به اشتراک‌گذاری دانش و پیشبرد پذیرش فناوری‌های نوآورانه مهم است، اما موفقیت آن به مشارکت کامل همه سهامداران از جمله دولت‌ها، بخش خصوصی، شرکای توسعه و جامعه علمی بستگی دارد.
می‌توانیم با استفاده از تخصص و منابع جمعی، مسیری پایدار به سمت توسعه کشاورزی ایجاد کنیم که نه تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد و امنیت غذایی نسل‌های آینده را تضمین می‌کند، بلکه راه را برای شکوفایی اقتصادی و پیشرفت اجتماعی در سراسر این قاره هموار می‌کند.