نخستین واحد گلخانه زیرکشت محصولات استوایی و گرمسیری استان همدان به مساحت ۵۰۰۰ مترمربع با سرمایه‌گذاری یک میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان به عنوان نخستین گلخانه تولید و پرورش میوه‌های استوایی و گرمسیری غرب کشور در سال ۱۴۰۱ در شهرک گلخانه‌ای شهرستان کبودراهنگ به افتتاح و به بهره‌برداری رسید.
به گزارش آب و غذا به نقل از مهر ، این گلخانه یکی از جمله طرح‌های نو در بحث تنوع محصولات و پرورش میوه‌های استوایی در گلخانه‌های سطح استان و حتی غرب کشور به شمار می‌رود.
با گذشت حدود دو سال از افتتاح این گلخانه که روزی خبر جذاب و تیتر درشت رسانه‌ها شده بود در حال حاضر این گلخانه تولیدکننده میوه‌های لوکس استوایی استان همدان این روزها گویا حال و روز خوشی ندارد.
به واسطه مشکل بازاریابی و صادرات متاسفانه به ناچار ۵۵۰ اصله درخت پاپایا این گلخانه در روزهای گذشته قربانی ضربات تیشه و قطع شد تا به گفته صاحب این گلخانه جای درختان پاپایا را مانند سایر گلخانه‌ها گوجه و خیار بگیرد.
قطع درختان پاپایا به دلیل نبود بازار
گلخانه‌دار کبودراهنگی پرورش‌دهنده میوه‌های استوایی و گرمسیری در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: متاسفانه به دلیل عدم بازار و نبود صادرات به ناچار در حال قطع درختان پاپایا در گلخانه پرورش میوه‌های استوایی خود هستم .
ابوالقاسم قمری با اشاره به گلخانه ۵۰۰۰ متر مربعی پرورش میوه‌های استوایی و گرمسیری خود واقع در شهرک گلخانه‌های کبودراهنگ،گفت: این گلخانه به عنوان نخستین گلخانه پرورش میوه‌های استوایی و گرمسیری غرب کشور بوده که در سال ۱۴۰۱ به افتتاح و بهره‌برداری رسید .
در این گلخانه ۳۳۰ اصله لیمو لایم‌کوات، ۶۰۰ اصله پاپایا، ۲۰۰ اصله آناناس، ۴۰ اصله موز وجود دارد که به دلیل مشکلات بازاریابی و صادرات به ناچار ۵۵۰ اصله از درختان پاپایا را با وجود کیفیت بسیار خوب محصول آن طی چند روز گذشته قطع کرده‌ام و تنها ۵۰ اصله از آن باقی مانده است.
قمری با اشاره به اینکه ۶۰۰ درخت پاپایا این گلخانه سالیانه دارای ۲۴ تن میوه پاپایا بودند، خاطرنشان کرد: هر کیلو پاپایا باید از ما بالای ۱۵۰ هزار تومان خریداری شود تا برای ما صرفه اقتصادی داشته باشد اما متاسفانه در حال حاضر هر کیلو پاپایا را که به استانهای مختلفی چون تهران، همدان، بوشهر و بندرعباس ارسال کرده‌ایم زیر ۱۵۰ هزار تومان به قیمت‌های مختلفی بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان از ما خریداری می‌کنند که در این بین برخی از خریداران نیز بخشی از پول آن را پرداخت نمی‌کنند و برای ما هیچ گونه صرفه اقتصادی نداشته و ما را با مشکل مواجه کرده است.
وی با بیان اینکه با قطع کردن درختان پاپایا گلخانه خود مجدد قصد کشت گوجه و خیار را دارم و بذر آن را نیز تهیه کرده‌ام، ادامه داد: برای مشکل خود چندین بار به جهاد کشاورزی مراجعه داشته‌ام، اما می‌گویند خودتان باید به دنبال بازاریابی و بحث صادرات آن باشید.
انتظار است که جهاد کشاورزی شرایط صادرات محصولات کشاورزی را برای کشاورزان و گلخانه داران مهیا کرده و آن را رونق دهد تا کشاورزان و گلخانه داران با فراغ بال تنها به فکر تولید باشند.
این مشکل تنها دامنگیر گلخانه ما نبوده و بسیاری از پرورش دهندگان میوه های استوایی و گرمسیری در استانهای مختلف سراسر کشور از جمله اهواز،خراسان ، آبادان و بوشهر با آن درگیر هستند اما به دلیل اینکه پرورش میوه های گرمسیری و استوایی ما در فضای بسته انجام می‌گیرد هزینه‌های ما در این ارتباط به نسبت آنان که در فضای بازدارای فعالیت و پرورش این محصولات هستند بالاتر بوده و مشکل ما به نسبت آنان حادتر است.
قمری با بیان اینکه صادرات تنها راه نجات گلخانه پرورش میوه‌های استوایی کبودراهنگ و نیز سایر پرورش دهندگان میوه‌های استوایی و گرمسیری سراسر کشور است، تصریح کرد: در حال حاضر درختان موز این گلخانه سالیانه دارای دو تن تولید موز هستند.
وی با اشاره به اینکه پرورش دهندگان میوه‌های استوایی و گرمسیری برای ادامه فعالیت خود در این حوزه نیازمند حمایت دولت در امر صادرات و بازاریابی هستند، خاطرنشان کرد:در حال حاضر هر کیلو میوه پاپایا در کشور روسیه دو میلیون تومان بوده و اگر به نحوی صادرات این محصول به این کشور فراهم شود و جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌های مرتبط در این رابطه همکاری داشته باشند هر کیلو میوه پاپایا برای تولید کننده ایرانی ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان صرفه اقتصادی خواهد داشت و به طور قطع از این طریق تولید کنندگان میوه‌های گرمسیری و استوایی کشور می‌توانند جان تازه ای بگیرند و با چنین روندی گلخانه ما نیز می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ درصد گلخانه خود را به پاپایا اختصاص دهد و همچنان به سمت تنوع محصولات گلخانه‌ای حرکت کند، در غیر این صورت این گلخانه نیز همانند سایر گلخانه‌های دیگر تولید گوجه و خیار را برای ادامه فعالیت خود باید در نظر داشته باشد.
قمری در ادامه با اشاره به برخی از مشکلات خود در عرصه تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری گلخانه‌ای یادآور شد: با توجه به اینکه بذر این میوه‌ها از سایر کشورها از جمله سریلانکا تأمین می‌شود ،در تهیه بذر و قیمت بالای آن با مشکل مواجه هستیم و بذر آن عمدتا به صورت قاچاق با قیمت بسیار بالایی به دست گلخانه‌داران می‌رسد که برای تولید کننده صرفه اقتصادی ندارد.
وی همچنین با اشاره به اینکه اگر بتوان این میوه‌های استوایی و گرمسیری را به صادرات تبدیل کرد، ارزش افزوده بالایی برای کشور خواهد داشت، بیان کرد: علاوه بر آن اگر تولید و پرورش میوه‌های استوایی گلخانه‌ای در کشور حمایت، توسعه و تقویت شود این نوع از اشتغال از نظر تغدیه و سلامتی جامعه هم برای کشور نقش مؤثری خواهد داشت.
قمری، قیمت بالای نهاده‌ها و کلسیم را از دیگر مشکلات خود در این عرصه فعالیت دانست و تصریح کرد: متأسفانه در این رابطه در کشور صنایع تبدیلی لازم وجود ندارد و اگر در بازار فروش، صنایع تبدیلی این حوزه راه اندازی شود علاوه بر تازه‌خوری فرآوری این میوه‌ها به محصولات مختلف چون کمپوت، مربا و ترشیجات و صادرات آن به‌طور قطع سه برابر قیمت خام آن ارزش افزوده به همراه خواهد داشت و صادرات فرآورده‌ها سه برابر خودش ارزش افزوده دارد که در این مسیر حمایت تولید کنندگان در بحث بازاریابی و صادرات و صنایع تبدیلی ضروری است.
حمایت از تولیدکنندگان میوه‌های استوایی و گرمسیری
رئیس کمیسیون کشاورزی استانداری همدان در همین رابطه اظهار کرد: در حال حاضر میوه‌های استوایی و گرمسیری در برخی از گلخانه‌های سطح استان همدان در حال تولید بوده که جا دارد از این موارد از واحدهای گلخانه‌ای حمایت شود.
بر اساس گزارش‌های ارائه شده هزینه‌هایی که برای تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری توسط تولیدکنندگان و گلخانه‌داران این محصولات صرف می‌شود متاسفانه سود آنچنانی را در این حوزه نصیب تولید کنندگان و گلخانه‌داران سطح استان نمی‌کند و برای همین در این ارتباط با مشکل مواجه شده‌اند.
برای اینکه از ارزبَری بابت تخصیص ارز برای میوه‌های استوایی و گرمسیری که وارد کشور می‌شود جلوگیری کنیم و مردم را نسبت به مصرف این نوع از میوه‌های تولید شده در داخل کشور از جمله استان همدان ترغیب کنیم معرفی و اطلاع‌رسانی این نوع از میوه‌های تولید شده داخل کشور و استان همدان به مردم بسیار ضرورت دارد.
بابایی با بیان اینکه بسیاری از مردم استان همدان از تولید چنین محصولاتی در استان همدان بی‌اطلاع و بی خبرند، خاطر نشان کرد: باید فروش این نوع محصولات و میوه‌های استوایی و گرمسیری به صورت برخط و آنلاین باشد و از طریق ظرفیت شبکه‌های اجتماعی تولید چنین میوه‌هایی در استان و خواص آن به مردم اطلاع رسانی شود و مردم بدانند که خواص این میوه‌های تولید شده در گلخانه‌های استان همدان و یا سایر استانهای دیگر با خواص میوه‌های گرمسیری و استوایی سایر کشورها یکی بوده و تفاوتی ندارد.
وی با اشاره به اینکه به صورت برخط و آنلاین می‌توان برای این نوع از محصولات نیز بازاریابی و فروش انجام داد که تولید کننده محصولات استوایی و گرمسیری متضرر نشوند، تصریح کرد: به طور قطع سود آوری و سرمایه‌گذاری در این حوزه نیاز به زمان دارد و تولیدکنندگان این حوزه کمی باید صبور باشند و بلافاصله در این مسیر دلسرد نشوند.
بابایی با بیان اینکه تولیدکنندگان این حوزه با استفاده از بازاریابی آنلاین و برخط می‌توانند جایگاه خود را در این حوزه به مرور زمان تثبیت کنند و به سود و منفعت لازم برسند، افزود: در هر محصولی نیاز به گذر زمان و معرفی محصول به نحو احسن بوده که ابزار شبکه‌های اجتماعی به عنوان دهکده جهانی از نقش موثری در بازاریابی این محصول برخوردار خواهد بود.
بازاریابی و فروش محصول به عهده تولیدکننده است
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان همدان هم اظهار کرد: در رابطه با کشت‌های نوین و تنوع کشت در محصولات گلخانه‌ها و گلخانه‌های استان برنامه این است که کار ترویجی روی آن انجام دهیم و مواردی که به صورت کشت‌های جدید انجام می‌شود، سازمان جهادکشاورزی برای کشاورزان و گلخانه‌داران بازدید لازم را انجام داده و اطلاع‌رسانی می‌کند تا گلخانه‌داران انتخاب کشت‌های متنوع‌تری نسبت به کشت‌های متعارف خود داشته باشند.
ایجاد تنوع در محصولات گلخانه‌ها و عدم تمرکز در محصولات خاص و نیز تنوع‌بخشی به سبد تولیدات محصولات گلخانه‌ای امکان انتخاب بیشتری به گلخانه‌داران در کشت خواهد داد و با بازارهای متنوعی که در سطح کشور و حتی خارج از کشور در رابطه با چنین محصولات مختلفی وجود دارد، آشنا می‌شوند تا تولیدی داشته باشند که هم اقتصادی‌تر بوده و هم نیازهای بازارهایمان را تأمین کند.
تولیدکننده همانطور که اطلاعات و دانش فنی خود را برای تولید یک محصول ارتقاء داده و به‌روزرسانی می‌کند، نیاز دارد برای اینکه تصمیم بگیرد چه محصول‌هایی را کشت کند قبل از اقدام به کشت محصول و تولید آن حتماً باید بازار را شناسایی کند و قیمت فروش را در بیاورد و بررسی اقتصادی و مالی برای آن محصول داشته باشد و در نهایت تصمیم بگیرد با توجه به اینکه گلخانه در تمام طول سال امکان تولید و شروع به کاشت دارد چه زمانی شروع به کشت و برداشت محصول خود کند.
با توجه به اینکه تولید مربوط به بخش خصوصی است، بازاریابی و فروش آن نیز به عهده تولیدکننده است که بتواند بازارهایی را برای فروش محصول خود شناسایی کند، شاید این تولیدکننده با ارتباطی که می‌تواند با بازارهای داخلی و خارجی بگیرد بتواند بازارهای خوبی را شناسایی کند که پتانسیل‌ها و مزایای خاص خود را داشته باشد.
در کنار ارزش افزوده و توجیه اقتصادی بالای تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری، این نوع از میوه‌ها از خواص و ارزش دارویی بالایی برخوردار بوده که اگر بتوان تولید آن را در کشور توسعه و ارتقاء داد و مردم نیز توانایی استفاده و مصرف این میوه‌ها را داشته باشند، به واسطه مصرف این میوه‌ها به جرأت میزان مصرف دارو توسط مردم در کشور به نصف خواهد رسید و کاهش خواهد داشت.