روش آبیاری تناوبی و یا تنش خشکی به زمین های شالیزاری طبق اظهارات کارشناسان برنج مازندران، پس از غرقاب کردن زمین، آبیاری قطع شده و بعد از ناپدید شدن آب از سطح خاک و ایجاد ترک مویی (شل ترک)، آبیاری مجدد انجام می گیرد.
به گزارش آب و غذا به نقل ایرنا ، کارشناسان کشاورزی گسترش سیستم ریشه، کاهش ورس (خوابیدگی ساقه شالی)، هوادهی متناوب خاک، کنترل بهتر بعضی بیماریها و کاهش آلودگی محیط زیست را از مزایای آبیاری تناوبی و یا تنش خشکی عنوان می کنند.
بنابر این گزارش شالیکاران می توانند آبیاری تناوبی و یا تنش خشکی به شالیزار را در ۲ مرحله یعنی ۱۵روز پس از نشاء تا دوهفته قبل از خوشه دهی و یک هفته بعداز خوشه‌دهی خوشه‌های جوان انجام بدهند.
یکی از کارشناسان برنج مازندران در توضیح اهمیت و مزیت های تنش خشکی به شالیزارها گفت: شوک خشکی به زمین شالیکاری سبب می شود تا سیستم جذب ریشه قوی تر شده و گیاه مقابل ورس مستحکم شود و از طرفی مانع کاهش قد و سبب افزایش پنجه زنی نیز می شود.
محمد هادی زاده نشلی با بیان این که تنش خشکی سبب افزایش محصول برنج می شود، ادامه داد: با تنش خشکی علاوه بر تهویه و هوادهی بهتر زمین، آزادسازی عناصر و جذب ماکرو و میکروها و کاهش امراض و بیماریها، راندمان مصرف آب تا ۳۰ درصد کاهش می یابد.
وی یکی دیگر از مزایای تنش خشکی به شالیزار ها را کاهش آلودگی محیط زیست عنوان کرد و توضیح داد: با شوک خشکی به زمین، فعالیت باکتری ها بیشتر و جذب آمونیوم نیز افزایش یافته و مهمتر این که نفوذ کودها به آبهای زیر زمینی کاهش می یابد.
وی زمان درست اجرای تناوب آبیاری و یا همان تنش خشکی به شالیزار را ۱۵روز پس از نشاء تا دوهفته قبل از خوشه دهی و یک هفته بعداز خوشه‌دهی خوشه‌های جوان اعلام کرد.
گیاه برنج در ۲ مرحله از دوران رشد خود به نوسانات رطوبتی حساس است و باید آب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد اولین مرحله بلافاصله پس از نشاکاری که تنش رطوبتی می تواند گیاه را بطور کامل از بین ببرد و همچنین درمرحله خوشه دهی و گل‌دهی یعنی (دو هفته قبل تا یک هفته بعد از ظهور خوشه جوان) تنش رطوبتی در این مرحله منجر به عدم تلقیح و افزایش پوکی دانه می شود.
این کارشناس برنج با تاکید بر این نکته که بعداز نشاء بلافاصله آبیاری زمین باید صورت بگیرد، گفت: تعادل دمایی و پاگیری بهتر نشا از مهمترین مزیت های آبیاری بلافاصله پس از عملیات نشاکاری است.
اگرچه آمارها بیانگر این است که بیشترین میزان مصرف آب مربوط به بخش کشاورزی است و در کشور ما به علت تکیه بر کشاورزی سنتی و بهره گیری از روش های غرق آبی، میزان اتلاف در این بخش بویژه در کشت برنج زیاد و سهم اتلاف منابع آبی در این حوزه بسیار قابل تامل است، اما روش آبیاری تناوبی در صورت انجام دقیق و به موقع همراه با ی مزایای مهم و به نفع کبرنجکاران است.
از سوی دیگر کارشناسیان برنج می معتقدند آینده برنج به فعالیت‌ها، اتخاذ و گسترش راهبردهایی بستگی دارد که آب در برنامه‌ریزی ها بطور موثری استفاده شود، کشت برنج به روش خشکه کاری همراه با کاهش حدود ۷۰ درصدی مصرف آب یکی از این روش هایی که در شرق مازندران عملیاتی شده است.
شیوه کشت کنونی شالی در مناطق شمالی مازندران، گیلان و بخشی از گلستان به روش سنتی - غرقابی است یعنی در هر هکتار به روش سنتی بین ۱۲ تا ۱۵ هزار مترمکعب و در برخی از مناطق استان تا ۱۸ هزار مترمکعب آب نیاز دارد.
جهاد کشاورزی مازندران در راستای اهمیت حفظ تولید برنج به عنوان یکی از کالاهای اساسی و استراتژیک و در مقابله با کم‌آبی و مدیریت مصرف آب در اراضی کشاورزی و همچنین سازگاری با شرایط خشکی و بحران کمبود آب، خشکه کاری برنج را مورد حمایت جدی قرار داده است.
کارشناسان برنجکاری، کاهش مصرف انرژی و حفظ سلامت کشاورزان، کاهش ۴۰ درصدی هزینه کارگری، مصرف بذر، آماده سازی زمین، حفظ خاک، یکنواختی در سبز شدن مزرعه و رسیدن یکنواخت محصول و امکان استفاده آسان تر از کمباین برای برداشت، جلوگیری از هدر رفتن کود و افزایش اکسیژن خاک را از مزایای کشت خشکه کاری شالی بر می شمارند.
طبق اعلام جهاد کشاورزی مازندران تاکنون از حدود ۲۱۵ هزار هکتار برنجکاری استان حدود ۹۰ درصد آن نشا کاری شده است.
برنج کاری یکی از مهم ترین فعالیت های کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.