اهالی شهرک فرهنگیان بجنورد روز شماری می‌کنند تا ششم شهریور از راه برسد؛ روزی است که قرار است پویش اولین محله پسماند صفر ایران را شروع کنند.
وبگاه آب و غذا به نقل از همشهری آنلاین ، در این پویش که در مرحله اول با همکاری ۲۵ خانوار از هزار خانوار شهرک آغاز می‌شود، آموزشگران و تسهیل‌گران استارت‌آپ «ماندایران» با آموزش و جلب مشارکت اهالی و جمع‌آوری پسماند تر، مزرعه محلی لارو سرباز مگس سیاه برای راه‌اندازی می‌کنند. فرآیندی که پسماند تر را به تغذیه‌ای سالم برای حیوانات و گیاهان تبدیل می‌کند.
این پویش در نهایت به بازاریابی و تامین سرمایه برای کل شهرک فرهنگیان بجنورد منجر می‌شود. مصطفی اخلاقی، ساکن بجنورد و موسس این استارت‌آپ که تاکنون تجربه‌هایی در مشهد و سمنان هم داشته‌است، معتقد است با افزایش آگاهی مردم درباره پسماند تر، همه محله‌های ایران محله پسماند صفر می‌شوند.
به شرط همکاری شهروندان
جمعیت ۸۵ میلیون نفری ایران، روزانه ۵۵ هزار تن پسماند تر تولید می‌کند. از دور ریز و ضایعات میوه وسبزی گرفته تا نان و لبنیات و غذا. معضل پسماند تر برای محیط زیست شامل آلودگی منابع آبی، خاک و هوا هم بارها گوشزد شده، اما چنان که باید و شاید، کاری از پیش نرفته است. موسس استارت‌آپ ماندایران می‌گوید که پویش اهالی شهرک فرهنگیان برای تبدیل شدن به محله پسماند صفر ایران از آنجا آغاز شد که پسماند را نه ته‌مانده‌ای بی‌ارزش، بلکه بخشی از چرخه‌ی زندگی می‌دانیم. راه و رسم این پویش هم به این شکل است که با آموزش و مشارکت تک‌تک اعضای جامعه پسماند تر به چرخه طبیعت، بازمی‌گردد.
«کارخانه‌های کمپوست‌سازی هم چندان به نتیجه نرسیده‌اند، چون نقش شهروندان را اصل ماجرا ندانسته‌اند.»
این پسماند تر بی‌بو است
در شهرک فرهنگیان بجنورد با هزار خانوار روزانه بین ۲ تا ۳ تن پسماند با کامیون‌های شهرداری از در منازل جمع می‌شود. این ۳ تن پسماند با تمام آلودگی‌هایی که دارد، مسافت ۱۰ تا ۱۵ کیلومتری را طی می‌کند تا برای دفن زباله به کوه بابا موسی برسد. نگهداری یا تفکیک پسماند تر به دلیل تولید بوی نامطبوع همیشه دردساز بوده و یکی از دلایلی که شهروندان قید بازیافت پسماند تر را می‌زنند، همین است. آموزش در این پویش از اینجا آغاز می‌شود که اهالی با دریافت یک ماندباکس یا ظرفی که پسماند تر را در آن بریزند، بازیافت زنده پسماندهای آلی در خانه را انجام می‌دهند.
«این سیستم، با کمک لاروهای حشره سرباز سیاه، مواد غذایی دورریختنی را به خوراک مغذی و کود طبیعی تبدیل می‌کند؛ آن هم بی‌صدا، بی‌بو و بدون نیاز به برق یا تکنولوژی پیچیده.» لاروها وقتی پروار می‌شوند، یک منبع غنی از پروتئین و چربی برای خوراک پایدار دام و طیور هستند.
«افرادی که در منزل محلی برای ماندباکس ندارند، فقط کافی است پسماند تر را از خشک تفکیک کنند و به مسئول جمع‌آوری در شهرک تحویل دهند. سیستم جمع‌آوری پاک بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی با گاری یا دوچرخه‌های باری انجام می‌شود.»
اهالی شهرک فرهنگیان هم می‌توانند برای گیاهان آپارتمانی یا حیوانات خانگی خود از محصول بازیافت شده پسماند تر استفاده کنند و هم آن را به مزارعی که در محله ایجاد شده، تحویل دهند.
مشاغل پایدار محلی
این پویش محیط زیستی که این روزها در مرحله تکمیل زیرساخت‌ها برای آغاز است، مشاغل محلی هم ایجاد می‌کند. مصطفی اخلاقی، موسس استارت‌آپ ماندایران می‌گوید: «مدیریت پسماند در محله یعنی داشتن سیستم جمع‌آوری پسماند تر و راه‌اندازی مرعه محلی لارو و بعد هم بازاریابی برای فروش محصول و همه این موارد مشاغل محلی پایدار تولید می‌کند که هم ارزش اقتصادی دارد و هم در راستای محیط زیست است.»
تجربه‌های مشابه
موسس استارت‌آپ ماندایران تا کنون تجربه‌های موفقی هم در این زمینه داشته است. مصطفی اخلاقی می‌گوید: «بازگرداندن پسماند تر به چرخه محیط زیست را در مجتمع کشتارگاهی مشهد، کارخانه میوه‌خشک‌کنی در شهرک صنعتی سمنان و دامداری فاروج اجرا کرده‌ایم. شهرک فرهنگیان بجنورد، نخستین تجربه برای پسماند شهری است. بعد از آغاز این پویش و انتشار مدل آن در فضای مجازی بی‌شک شهرهای دیگری هم مشتاق این تجربه خواهند شد و به ما خواهند پیوست.»