آب و غذا
باوجود اعلام مسئولان استان اصفهان مبنی بر افزایش نیافتن قیمت‌های انواع نان فانتزی در این استان، مشاهدات میدانی حاکی از گران شدن این نان در شهر اصفهان در روزهای اخیر است.
در حالی که مسئولان سازمان جهاد کشاورزی و استانداری اصفهان در روزهای گذشته اعلام کردند تاکنون برای افزایش نرخ انواع نان در این استان در سال ۱۴۰۱ تصمیم گیری نشده است و با هرگونه افزایش قیمت بدون هماهنگی دستگاه‌های نظارتی و دولتی برخورد می‌شود، بررسی‌های میدانی از تولیدی‌های نان‌های فانتزی در سطح شهر اصفهان حاکی از افزایش سه برابری نرخ انواع این نان‌ها بر اساس اعلام اتحادیه است.
براساس متن ابلاغیه اتحادیه تولیدکنندگان نان‌های فانتزی، حجیم و نیمه حجیم استان اصفهان از دوازدهم اردیبهشت ماه با توجه به آزادشدن آرد صنعتی، به طور موقت نرخ هر عدد نان ساندویچی به ۲۴۰۰ تومان، هر عدد نیم باگت به ۴۲۰۰ تومان، هر عدد نان همبرگر به ۳,۵۰۰ تومان و هر عدد نان تست اسنک به ۲۵,۰۰۰ تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت هرکیلو گرم انواع کیک صبحانه و نان شیرینی بین ۹۰ هزار تومان تا ۱۲۰ هزار تومان و تُست کوچک ۶۰ هزار تومان است.
یکی از تولیدکنندگان نان فانتزی به نام م. الف می‌گوید: از هفته گذشته یکباره سامانه بسته شد و این درحالی بود که آرد برای تهیه نان نداشتیم. وقتی به اتحادیه مراجعه کردیم به ما گفتند که نرخ آرد آزاد شده است.
این تولید کننده و فروشنده نان‌های فانتزی با بیان اینکه قیمت‌ها سه برابر شده است، با گله‌مندی از شرایط موجود، می‌افزاید: تنها گرانی آرد نیست، قیمت همه مواد اولیه از جمله روغن، شکر، مایه خمیر، تخم مرغ، ادویه‌جات و افزودنی‌ها (هل، دارچین، زعفران، کاکائو) و … بالا رفته و برخی مواد هر روز گران‌تر می‌شود و به این‌ها حقوق و دستمزد کارگر و پول آب، برق و گاز هم که امسال افزایش یافته، اضافه کنید.
وی به قفسه‌های پر از نان و کیک تازه فروشگاهش اشاره می‌کند و می‌گوید: تا سه-چهار روز پیش مشتری‌ها برای خرید صف می‌بستند و نان و شیرینی برای روز بعد نمی‌ماند اما دیروز و امروز تعداد مشتریان خیلی کم شده است و نسبت به تداوم این شرایط در آینده نگرانی داریم.
آرد ۱۱ برابر گران شد
در همین پیوند علی اکبر جهانگیری بلطاقی رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی، حجیم و نیمه حجیم استان اصفهان می‌گوید: همکاران ما هم اکنون آرد را کیسه‌ای ۶۲۰ هزار تا ۶۷۰ هزار تومان می خرند در حالی که تا ۱۰ روز پیش آرد کیسه‌ای ۵۸ هزار تومان بود.
از حدود یک هفته - ۱۰ روز پیش که آرد نان صنعتی را آزاد کردند، همکاران ما به اتحادیه آمده بودند که آرد نداریم، کار نداریم و از طرفی هم سامانه بسته شده است و این در حالی بود که بسیاری از نانوایان آرد مورد نیاز خود را در این ماه خرید نکرده بودند، پیگیری که کردیم مسئولان استان گفتند آرد برای نان فانتزی آزاد شده است.
در شرایطی که سامانه‌ها را بسته بودند، دلالان در بازار شروع به کار کردند. برخی از این افراد گندم دارند به کارخانه دستمزد می‌دهند که گندم را آسیاب و آرد را آماده کند و در بازار آزاد می‌فروشند.
رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی، حجیم و نیمه حجیم استان اصفهان با بیان اینکه این اتحادیه سهمیه آرد ندارد و نانوایان خودشان آرد را به طریقی تهیه می‌کنند، می‌افزاید: به همکارانمان که از این شرایط ناراضی بودند گفتیم بروید و به کار خود ادامه دهید، تصمیمی است که دولت گرفته و باید تبعیت کرد و قیمت‌هایی نیز به صورت موقت برای ایجاد تعادل در بازار و جلوگیری از هرج و مرج به اعضای اتحادیه ابلاغ کردیم تا نرخ‌های جدید نان در استان تعیین و رسماً اعلام شود.
جهانگیری با بیان اینکه قیمت‌های ابلاغ شده کنونی، نهایی نیست و نرخ‌های جدید در هفته جاری مشخص می‌شود، خاطر نشان می‌کند: کارشناسان ما برای تعیین نرخ انواع نان فانتزی همه جوانب از جمله افزایش حقوق و دستمزد کارگران، بهای آب، برق و گاز و مواد اولیه را بررسی و جمع بندی کردند و با وجود این قیمت‌ها را حتی یک درصد پایین‌تر از این آنالیزها در نظر گرفتیم تا فقط همکارانمان کارگاه‌ها را تعطیل نکنند تا فردا در کمیته کارشناسی و صنعت و معدن قیمت‌های پیشنهادی را ارائه کنیم.
رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی، حجیم و نیمه حجیم استان اصفهان نیز با اشاره به مشکلات این صنف، می‌گوید: قیمت همه چیز بالا رفته است؛ آب، برق و گاز و گرانی‌هایی نیز در راه است که هنوز خود را نشان نداده است.
برخی مواد اولیه مورد نیاز ما مانند خمیرمایه و حتی پلاستیک در همین یک ماه و نیمه چند درصد گران شده است و در همین راستا اعلام کردند مایه خمیر گران‌تر خواهد شد؛ با وجود این ما نرخ‌های پیشنهادی را به قیمت روز برای ارائه به مسئولان استان آنالیز کردیم.
وقتی قیمت آرد یارانه‌ای نیست باید براساس عرضه و تقاضا و رقابتی باشد، به بیان دیگر هر که نان خوب تولید کرد از او بخرند و هر که نان مرغوب تولید نکرد، تعطیل کند، این ویژگی کار بازار است زیرا دیگر آرد یارانه‌ای نیست اما از سوی دیگر معایبی نیز دارد از جمله اینکه سفره قشر آسیب پذیر را کوچک‌تر می‌کند.
رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی، حجیم و نیمه حجیم استان اصفهان با بیان اینکه اکنون تقاضا برای این نوع نان خیلی کم شده است، تصریح می‌کند: گران شدن نان برای مردم سخت است اما باید گفت ۱۱ برابر شدن قیمت آرد، افزایش ۵۷.۴ حقوق و دستمزد کارگر و بالا رفتن هزینه‌های آب، برق و گاز مسلماً بر نرخ نان تأثیر می‌گذارد و این شرایط ریزش دارد و احتمالاً تعدادی از کارگاه‌های تولیدی نان را به تعطیلی بکشاند و کارگران بیکار شوند؛ این شرایط را با توجه به کم شدن قدرت خرید مردم پیش بینی می‌کنیم اما امید به خدا داریم که مسئولان جاده اندیشی کنند که شرایط بدتر از این نشود.
دستگاه‌های نظارتی با هرگونه افزایش قیمت نان برخورد می‌کنند
اما امید شریفی معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه قیمت‌های جدید انواع نان در اصفهان در صورت تصویب در کمیسیون نظارت استان این هفته مشخص می‌شود، در پاسخ به سوال مبنی بر تأثیر افزایش هزینه‌های تولید و حقوق و دستمزد کارگران در سال جاری در تعیین قیمت‌های جدید نان، می‌گوید: هیئت کارشناسی در روند بررسی و نرخ گذاری همه این موارد را در نظر می‌گیرند که حق مردم پایمال نشود و از سوی دیگر حق و حقوق صنف زحمتکش نانوایان نیز لحاظ شود.
وی با بیان اینکه نرخ‌های جدید نان برای امسال هنوز کارشناسی و ابلاغ نشده است، می‌افزاید: قیمت‌های پیشنهادی را اتحادیه نان فانتزی احصا کرده و امروز با محوریت سازمان‌های جهاد کشاورزی، صمت و حمایت از مصرف کنندگان جلسه‌ای درباره تعیین نرخ جدید انواع نان برگزار می‌شود که اگر به تصویب کمیسیون نظارت استان برسد به صنف نانوایان ابلاغ و عملیاتی می‌شود.
معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان می‌گوید: تا زمانی که نرخ‌های جدید از طریق مرجع قانونی و دولتی به صنف و اتحادیه نانوایان استان ابلاغ نشده، کماکان قیمت انواع نان مانند گذشته است و بازرسان و تعزیرات با هرگونه افزایش قیمت بدون هماهنگی دستگاه‌های نظارتی و دولتی برخورد می‌کنند.
شریفی با بیان اینکه مشکلی برای تأمین سهمیه آرد در استان وجود ندارد، خاطرنشان می‌کند: وضعیت ذخایر استراتژیک گندم در اصفهان خوب است و خرید این محصول از منابع داخلی استان در سال جاری نیز به زودی آغاز می‌شود ضمن اینکه ورودی گندم به استان از محل بنادر نیز روزانه انجام می‌شود.
معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با تاکید بر لزوم تشدید نظارت در حوزه مصارف و تخلفات احتمالی در زمینه آرد، می‌افزاید: الگوی مصرف در کنار فراوانی محصول باید رعایت شود تا شرایط خوبی را شاهد باشیم.
مشاهدات میدانی از نانوایی‌های سنتی اصفهان
افزایش قیمت نان سنتی نیز فعلاً در دولت مطرح نیست و نرخ‌ها همچنان طبق روال سال گذشته است.
بررسی و مشاهدات میدانی نیز از ۲۵ نانوایی سنتی در مناطق مختلف شهر اصفهان حاکی از این است که نرخ انواع نان سنگک، بربری و تافتون در مقایسه با سال گذشته تغییری نداشته است اما شماری از این نانوایی‌ها با وجود داشتن آرد در ساعات کاری خود، تعطیل بودند و در این شرایط برخی شهروندان مجبور به تهیه نان سنتی با قیمتی گران‌تر در سوپرمارکت‌ها بودند؛ برای مثال هر بسته شامل پنج قرص نان تافتون به قیمت ۱۱ هزار تومان در سوپرمارکت‌ها به فروش می‌رسد.
در همین ارتباط تماس‌ها با اعضای اتحادیه نانوایان استان اصفهان بی پاسخ ماند و رئیس این اتحادیه در پاسخی کوتاه گفت که تعیین نرخ نان موضوعی کشوری است و اکنون در این باره نمی‌توان اظهار نظر کرد.
افزایش زیرپوستی قیمت نان‌های فانتزی با آزاد شدن آرد صنعتی و گمانه‌زنی‌ها در باره احتمال گران‌تر شدن نان‌های سنتی سبب نگرانی شهروندان و نیز اتحادیه نانوایان شده است.
مسئولان کشوری علت این تصمیم را جلوگیری از قاچاق و کوتاه کردن دست دلالان در بازار آرد و گندم عنوان می‌کنند و شرایط موجود را متأثر از بحران کمبود جهانی غلات ناشی از جنگ در اروپای شرقی، اوکراین می‌دانند اما پیش از این کارشناسان اقتصادی نیز نسبت به تأثیر حذف ارز ترجیحی بر افزایش اقلام و کالاهای اساسی از جمله نهاده‌های کشاورزی ابراز نگرانی کرده بودند.
اما همچنان این پرسش مطرح است که آیا وزارت جهاد کشاورزی راهکاری جز افزایش قیمت آرد و نان برای جلوگیری از قاچاق و دلالان گندم و آرد نداشت که این تصمیم در شرایط کنونی باعث تحمیل گرانی بر قوت غالب مردم و قشر آسیب پذیر و افزایش نگرانی‌ها در جامعه شود؟/مهر