سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه با کمبود ذخایر وارد سال آبی بعدی خواهیم شد، گفت: پس از ذخیرهسازی آب شرب، حقآبه تالابها تخصیص مییابد.
فیروز قاسمزاده با بیان اینکه بارندگیهای خرداد باعث شده شاهد تاثیرات مثبت در ورودی منابع آب به سدها باشیم، اظهار کرد: سال گذشته 1.5 میلیارد متر مکعب در خرداد ماه تا الان (18 خرداد) ورودی آب به سدها داشتیم که امسال به 2 میلیارد مترمکعب رسیده است. مسئلهای که وجود دارد عمده بارندگیهایی که اتفاق میافتد در فلات مرکزی در مناطقی است که ما خیلی مخازن نداریم به این دلیل که در کل سال در شرایط نرمال چندان بارشی ندارند لذا برنامه ریزی برای ذخیره سازی منابع در آنجا اتفاق نمیافتد، سدهایی هم که در آن مناطق وجود دارند تاثیری که عرض کردم را پذیرفته اند.
وی در خصوص سدسازی در این مناطق افزود: اینجا هم بحث جمعیتی وجود دارد که خیلی جمعیت زیادی وجود ندارد و هم بارندگیهایی که در اینجا اتفاق میافتد جنبه این را ندارد که ما با یک ضریب اطمینان بالایی بتوانیم روی مصارف برایش برنامه ریزی انجام دهیم، لذا مخازن اینجا ساخته نمیشود، ولی هر آبی که در اینجا تولید شود اگر مخزن آب سطحی یعنی سدی در مسیر وجود داشته باشد طبیعتاً وارد میشود اگر وجود نداشت به منابع آب زیر زمینی که چه بسا حائز اهمیتتر از منابع آب سطحی باشد میپیوندد، برآورد میکنیم که در خرداد ماه نزدیک به سه میلیارد در اصل آب موثر که در آب سطحی و زیر زمینی کشور اتفاق افتاده با بارندگیهایی که وجود دارد.
رگبارهای بهاری، طبیعتاً هر آبی که در پهنه کشور تولید میشود اگر به یک پیکره آبی موثر که ما از آن به عنوان آب شیرین استفاده میکنیم بپیوندد بعداً منبعی است که میتوانیم در اختیار مصرف کنندگان قرار دهیم، در امسال خرداد ماه نزدیک به 500، 600 میلیون نسبت به سال گذشته بیشتر دریافت کردیم که حدود سه میلیارد در خرداد ماه در اصل آبی است که به آب سطحی، زیر زمینی یا تالابها روانه شده لذا قطعاً بر روی منابع آبی تاثیر دارد.
سخنگوی صنعت آب با تاکید بر اینکه از نظر بارشی امسال در شرایط نرمالی قرار نداریم، گفت: در حالی که دو سال خشک را پشت سر گذاشته ایم و همین مدت باعث شده در ذخایر آبی نقصانی داشته باشیم. امسال هم که سال نرمالی نیست این نقصان ادامه دار بوده است، همین الان ما کسری مخازمان مثلا در سال 98 یا 99 مقداری جبران شده بود، سال گذشته که کم آب بود جبران نشده و انتظار داریم که امسال این اتفاق نیفتد.
قاسمزاده با بیان اینکه متاسفانه با کمبود ذخایر وارد سال آبی بعدی خواهیم شد، لذا این تصور که با این بارندگیها اتفاقی میافتد و وضعیت را بهبود میبخشد، اظهار کرد: 25 درصد بارندگیها را در بهار دریافت میکنیم، 10 درصد از این 25 درصد یعنی چیزی حدود 6 میلی متر برای خرداد است، امسال حدود 7 میلی متر دریافت کردهایم یعنی از کل خرداد هم یک مقداری بیشتر شده است.
نباید تلقی شود که وضعیت منابع آبی بهتر شده یا آن کسریهایی که در سال گذشته وجود داشته یا در بلند مدت، جبران شده است. اگر نگاه کنیم که ما وارد دوره خشک بیش از 10 ساله شدهایم این نقصانها همچنان وجود دارد، ایران کشوری است که با اقلیم خشک و نیمه خشک در زمان حاضر در یک خشکسالی مقطعی به سر میبریم، که بایستی حتما در مصارف رعایت کنیم.
وی در خصوص تخصیص کامل حقآبه تالابهای کشور از سوی وزارت نیرو، گفت: وزارت نیرو بر اساس 11 میلیارد متر مکعبی که حقابه برای تالابها یا سایر پیکره آبی که حقابه زیست محیطی یا جریان جاری رودخانهها است سالانه در برنامه منابع و مصارف البته بعد از اولویت شرب اینها را قرار میدهد، ولی طبیعتاً برای شرب معمولاً با احتساب اینکه امسال و سال بعد چه وضعیتی پیش بینی میشود داشته باشیم دو سال آب را برای شرب سعی میکنیم که ذخیره کنیم، یعنی با احتساب ورودیهایی که بعداً هم ممکن است اتفاق بیفتد محاسبات انجام میشود و ذخیره میکنیم، اگر فراتر از این بوده حق زیست محیطی است که اینها را روانه میکنیم، البته شاید در این برنامه فرصت نباشد بعد از اینکه آب رها سازی میشود طبیعتاً ممکن است به تالاب نرسد که دلایل مختلفی ممکن است وجود داشته باشید.
وی با بیان اینکه بارشها عمدتاً در استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و نوار شمالی بهتر شده است، یادآور شد: قبل از خرداد یعنی انتهای اردیبهشت نزدیک به 20 الی 35 درصد عقب ماندگی داشتیم که الان به 10 الی 20 درصد عقب ماندگی نسبت به شرایط نرمال رسیده ایم، بهبودهایی را در سایر جاها هم داده در مخازن سدهای تهران تاثیر را در این فاصله داشته، امسال نسبت به سال گذشته در این بازه افزایش حجممان در سدهای تهران هر چند عدد نازل است، اما رشد داشته حدود 10 میلیون نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است.
سخنگوی صنعت آب درباره برنامه ریزی وزارت نیرو برای جلوگیری از هدررفت آبی افزود: در زمان حاضر حدود 100 در حال مطالعه است. این سدها با هدف جلوگیری از هدررفت آب است. اگر منابعی است که اینها به معنای هدررفت واقعی بعضاً جاری شدن خودش هدررفت محسوب نمیشود یا حقابه زیست محیطی یا حقابه آبخوانها است، ولی اگر با این معنی هدررفت باشد برای اینها در حال حاضر سدهای مطالعاتی ما وجود دارد که هر کدام بتواند فرآیند تایید را سپری کند قطعا به مرحله ساخت هم خواهد رسید.
محمدحسین نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز با بیان اینکه خوشبختانه هشداریهای سازمان هواشناسی نسبت به دو سه سال قبل بیشتر به واقعیت نزدیک است، اظهار کرد: بر اساس هشدارهای چند روز اخیر 21 استان که درگیر باران، صاعقه و طوفان میشوند، ستادهای بحران با حضور استانداران، فرمانداران، بخشداران و دهیاران تشکیل جلسه دادند.
در مناطقی از استانها عشایر تمایل دارند در بستر رودخانهها باشند، اینها کمتر به رسانهها نگاه میکنند. برای برخی استانها که هشدار سطح قرمز هواشناسی داشتند برای مردم پیامک ارسال کردیم. مانند غرب سمنان و شرق استان تهران. برای مردم استان سمنان در چندین نوبت نزدیک به دو میلیون پیامک ارسال شد.
علاوه بر این در مناطق عشایری، فرمانداران و استاندار در 5 شهر ستاد بحران تشکیل دادند. در استان تهران، استاندار بخشداران و فرمانداران امکانات و نیروها را همراه با تجهیزات در منطقه فیروزکوه، دماوند و حتی به شهرداران منطقه 1، 3 و 4 در شهر تهران آماده باش دادند.
دیروز تعداد زیادی از هموطنانمان را از مناطق خطر در کنار رودخانهها، به ویژه عشایر را جابهجا و اسکان اضطراری دادیم، چون پیش بینی میکنیم وقتی فرماندار و استاندار و بخشدار تشخیص میدهند که امکان دارد در اینجا باران شدید شروع شود برای آنها خطرناک باشد پیش بینی و آنها را جا به جا میکنیم. در بیشتر موارد پیش بینی درست بود، شاید برای مردم جالب باشد نزدیک به 1600 نفر را در 21 استان جا به جا کردیم، ولی در برخی از استانهای ما علی رغم همه پیش بینیها مانند استان اصفهان، قم، آذربایجان شرقی و کرمان مجموعا متاسفانه 6 نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند.
وی در عین حال بیان کرد: برخی موارد هستند افرادی که به دستورات توجه نمیکنند؛ مثلا یک آقایی در یک پرایدی به او اخطار داده میشود توقف میکند و بعد دوباره به سیل میزند. روز قبل هم داشتیم به -راننده- تراکتور اخطار دادند که نباید بروید که هم خود و خانواده او جان خود را از دست دادند. نیازمند فرهنگسازی در این رابطه هستیم. دیروز از یک رودخانه بازدید کردیم که حدود 34 خودرو با خانوادهها داخل آن رفته بودند. آن موقع که به انها اخطار دادند آفتاب بوده که حدود یک ساعت بعد سیلی در آن منطقه آمد که اگر اخطار داده نمیشد تلفات سنگینی میدادیم.
برای استانهای اصفهان، آذربایجان شرقی، مرکزی، قم، تهران و سمنان هشدار قرمز صادر شده و استانداران در محل حضور دارن. تمام مدیران بحران و اعضای ستاد بحران در ستاد آماده باش هستند و تلاش میکنند در صورت نیاز به هموطنان کمک کنند./تسنیم