مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری جهاد کشاورزی گفت: بیشترین سطح آبیاری زیرسطحی در باغات پسته استان کرمان و خراسان رضوی، قزوین، فارس و یزد به ترتیب در رتبه‌های توسعه آبیاری زیرسطحی قرار دارند.
به گزارش آب و غذا به نقل از مهر ، فریبرز عباسی مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی گفت: آبیاری زیرسطحی یکی از روش‌های آبیاری تحت فشار است که در جهان وجود دارد و ما هم در کشور اجرا کردیم، می‌توان گفت بیشترین راندمان و بهره‌وری را دارد به خاطر اینکه تبخیر و تلف شدن آب به حداقل می‌رسد و اهمیت ویژه‌ای دارد، در کشور ما از سال ۱۳۸۵ این روش بعد از تأیید مراکز علمی مورد استفاده قرار گرفته و تاکنون در حدود ۱۵ هزار هکتار از باغات به آبیاری زیرسطحی تجهیز شدند.
وی درباره ۳ روش آبیاری زیرسطحی که در کشور استفاده می‌شود، افزود: یک روش بومی خود کشاورزان و بهره برداران بوده که عمدتاً در باغ‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد روش بومی کم فشار که مزایای زیادی دارد و هزینه آن پایین است، روش دوم آبیاری زیرسطحی کلاسیک هست که نیازمند ایستگاه فشار و استخر است، روش سوم که از این دو روش جدیدتر است آبیاری زیرسطحی هوشمند هست در این روش ابزار و تجهیزاتی همراه با سیستم آبیاری در مزارع نصب می‌شود که دستور می‌دهد، چه وقت آب بدهیم؟ چقدر آب بدهیم؟ چه مدت آب بدهیم که این سیستم در افزایش عملکرد مؤثر است و از حدود ۱۵ هزار هکتار باغات که به این روش‌های آبیاری تجهیز شدند حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار هکتار به روش دوم، حدود ۴ هزار هکتار به روش اول و حدود ۱ تا ۲ هزار هکتار به روش سوم تجهیز شدند.
آبیاری زیرسطحی یک موضوع جدید در دنیاست و روند آن افزایشی هست، با توجه به کمبود آب که با آن رو به رو هستیم در ایران برنامه‌ریزی شده و در برنامه هفتم هدف گذاری شده که سالانه ۱۵۰ هزار هکتار آبیاری زیرسطحی و ۲۰۰ هزار هکتار سایر روش‌های آبیاری تحت فشار را داشته باشیم در مجموع ۳۵۰ هزار هکتار توسعه روش‌های آبیاری تحت فشار زیر سطحی و سایر روش‌ها هدف‌گذاری شده که اگر الزامات آن تأمین بشود شرایط برای توسعه آبیاری زیر سطحی و روش‌های آبیاری تحت فشار فراهم هست در مجموع ظرفیت توسعه سامانه‌ها در سطح ۴۰۰ هزار هکتار در کشور را الان داریم اگر منابع مالی مورد نیاز تأمین بشود برای توسعه روش‌های مختلف آبیاری مشکلی نداریم.
۳۰۰ تا ۳۵۰ تولیدکننده لوازم و تجهیزات آبیاری تحت فشار را داریم اگر زمانی واردکننده لوازم و تجهیزات آبیاری تحت فشار بودیم الان صادرکننده هستیم و به کشورهای اروپایی که مهد این روش‌ها بودند و به کشورهای همسایه صادرات داریم در سال ۱۴۰۲ صادرات لوازم و تجهیزات آبیاری به خارج کشور تقریباً ۲ برابر سال قبل بوده و امسال هم برنامه توسعه صادرات فراهم شده است.
۸۰۰ تا ۹۰۰ پیمانکار ذیصلاح که مجوز دارند برای خدمات مشاروه‌ای و طراحی این روش‌ها را داریم که برخی از آن‌ها ظرفیت صدور خدمات فنی و مهندسی را به سایر کشورها دارند و خدمات به کشورهای همسایه ارائه می‌دهند حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ مشاور ذیصلاح برای طراحی و مطالعه این روش‌ها در کشور داریم.
عباسی درباره میزان راندمان آبیاری در کشور، گفت: الان آخرین وضعیت راندمان آبیاری حدود ۵۰ درصد و بیشتر است که این روند افزایشی راندمان آبیاری در کشور نتیجه برنامه ریزی‌ها و سیاست‌هایی بوده که دنبال شده مثل توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، توسعه شبکه‌های آبیاری، پوشش دار کردن کانال‌های آبیاری، بازسازی و مرمت قنوات و سایر کارهایی که در حوزه آب و خاک شده و برنامه‌های آموزشی و ترویجی که در گذشته داشتیم برآیندش این بوده که راندمان آبیاری در کشور افزایشی بوده و در این راستا بهره‌وری آب که یکی از شاخص‌ها بوده در برنامه‌های بالادستی در برنامه هفتم افزایش سالانه ۵ درصد هدف‌گذاری شده در این شاخص هم یک روند افزایشی داشتیم.
توسعه آبیاری زیرسطحی محدود به یک استان یا یک محصول نیست، برای کل کشور امکان توسعه آبیاری زیر سطحی و سایر روش‌های آبیاری وجود دارد تا الان بیش از ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار انواع روش‌های آبیاری تحت فشار توسعه داده شده و اراضی آبی تجهیز شدند، این توسعه برای همه استان‌های کشور بوده و تقریباً همه محصولات را پوشش داده است.
برای آبیاری زیر سطحی به دلیل هزینه‌های اولیه زیاد آن، توصیه و پیشنهادمان این است که اول در باغات این روش را توسعه بدهیم، چون نسبت به زراعت و محصولات آب بر، هزینه‌اش تقریباً کمتر از نصف هست توصیه این هست که اولویت با باغ‌ها و نخل‌ها باشد، به طور مثال باغ‌های پسته که نیاز آبی دارند و سطح شأن در کشور زیاد است چنانکه بیشترین سطح توسعه آبیاری زیر سطحی را در باغات پسته در استان کرمان داریم و استان‌های بعدی در آبیاری زیرسطحی خراسان رضوی، قزوین، فارس و یزد هستند که در رتبه‌های بعدی در توسعه آبیاری زیرسطحی مشارکت داشتند.