وزارت جهاد کشاورزی به عرصه کنترل آب مجازی در کشور با وضع عوارض صادراتی و اجرای الگوی کشت وارد شده که به عنوان مهمترین عامل برای مقابله با بحران آبی و افزایش ضریب امنیت غذایی در دنیا به کار گرفته می شود.
یکی از مهمترین راهکاری که کشورها برای جلوگیری از بحران آب در جهان پیش گرفته اند، کنترل آب مجازی است به این معنی که می خواهند صادرات آب مجازی را کمتر و واردات آن را بیشتر کنند.
آب مجازی یا آب نهفته در محصولات کشاورزی است که با عبور محصول از مرزها جابجا می شود، کشورها تلاش می کنند با مدیریت صادرات و واردات تراز آن را به نفع کشور خودشان در بیاورند بنابراین تا می توانند از صادرات محصولات اساسی جلوگیری کرده و محصولات آب بر را وارد می کنند.
در این زمینه ۵ کشور ایالات متحده آمریکا، آلمان، فرانسه، بریتانیا و فدراسیون روسیه پیشتاز هستند.
طبق آمار، بزرگترین بازار‌های بین المللی گوجه فرنگی عبارتند از؛ ایالات متحده آمریکا، آلمان، فرانسه، بریتانیا و فدراسیون روسیه که در مجموع، این ۵ واردکننده بزرگ حدود دو سوم (۶۲.۲ ٪) گوجه فرنگی تازه وارداتی جهان را در سال ۲۰۲۱ خریداری کرده اند.
از منظر قاره‌ای، خریداران مستقر در کشورهای اروپایی بالاترین ارزش دلاری گوجه فرنگی وارداتی را در طول سال ۲۰۲۱ با خرید به ارزش ۶.۳ میلیارد دلار یا ۶۰.۳ درصد از کل جهانی به نام خود ثبت کرده اند که نشان دهنده جدیت آنها در کاهش تولید و صادرات محصولات آب بری مانند خربزه و توجه بیشتر به غلات است.
در رتبه دوم واردکنندگان، آمریکا و کانادا با ۳۰.۸ درصد قرار دارند و ۸.۳ درصد دیگر از گوجه فرنگی های وارداتی در سراسر جهان به مشتریان در آسیا تحویل داده شد.
همانطور که می بینیم روند ورود محصولات آب بر به کشورهای آمریکایی بیشتر است و به همان نسبت در کشورهای آسیایی کمتر است شاید در نگاه اول فکر کنیم اینکه کشورهای آسیایی محصول کمتری وارد کرده اند بهتر است اما در واقع اینطور نیست.
سیاست جایگزینی محصولات اساسی به جای محصولات آب بر در کشور ما هم طبق برنامه ششم توسعه و نیز براساس سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری برای برنامه هفتم که منتشر شد، دنبال می شود.
طبق وعده وزارت جهاد کشاورزی قرار است طرح الگوی کشت که سیاست های کشت و سیاست های واردات و صادرات را در بر می گیرد از اول مهر امسال اجرایی شود.
سیاست های صادرات و واردات مبتی بر کاهش صادرات محصولات جالیزی و جایگزینی با محصولات اساسی مانند گندم، جو، علوفه، ذرت و غیره خواهد بود، این سیاست مانع از خروج آب مجازی از کشور نیز می شود.
طرح الگوی کشت که دولت اجرا می کند علاوه بر کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی، تولیدات کشاورزی و ضریب امنیت غذایی را افزایش خواهد داد./فارس