آب و غذا

فرونشست ۳۶۰ دشت کشور با برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی

فرونشست ۳۶۰ دشت کشور با برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی

سخنگوی صنعت آب با اعلام اینکه از ۶۰۹ دشت کشور بیش از ۴۲۰ دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند و ۳۶۰ دشت هم دچار فرونشست شده است، گفت: کاهش تراز آب در سفره‌های زیرزمینی در اثر ازدیاد برداشت، ناپایداری بخش کشاورزی را به همراه دارد.

به گزارش آب و غذا به نقل از ایرنا ، عیسی بزرگ‌زاده در خصوص وضعیت سفره‌های زیرزمینی و اثر منفی زدیادی برداشت‌ها، افزود: بیش از ۵۰ درصد مصارف آب از سفره‌های زیر زمینی است.

در سال‌های متمادی در بخش زیادی از کشور پهناور ایران برای تأمین آب موردنیاز بخش کشاورزی به قنات‌ها و چاه‌ها پناه برده‌ایم که در واقع منابع آب زیر زمینی را تخلیه می‌کنند.

در دهه‌های گذشته بی‌محابا از این منابع برداشت شده و سطح آب‌های زیرزمینی همچنان روبه کاهش است و در خیلی از آب خوان‌ها، حدود ۳۶۰ آبخوان آثار فرونشست دیده می‌شود.

آبخوان‌ها به دشت‌های ممنوعه و بحرانی تبدیل می‌شوند

از ۶۰۹ دشت بیش از ۴۲۰ دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی است و حدود ۳۶۰ دشت هم دچار فرونشست است.

جمعی از کارشناسان آب کشور نگران این موضوع شده‌اند که بالاخره این روش برداشت آب سبب خواهد شد به طور مداوم آبخوان‌های آزاد را ازدست‌داده و این آبخوان‌ها تبدیل به دشت‌های ممنوعه و ممنوعه بحرانی با آثار فرونشست شوند.

سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه این امر تا کجا می‌تواند ادامه داشته باشد، گفت: در استان فارس مکان‌هایی وجود دارد که عمق چاه‌ها به ۴۵۰ متر رسیده است. پرسش این است که این روند تا کجا می‌خواهد ادامه یابد تا به آب برسد و باصرفه هزینه و انرژی فراوان بتوان آب استخراج کرده و پای کشت پیاز و خربزه و هندوانه و لیموترش و صیفی‌جات ریخت.

تا کجا قرار است سطح آب زیرزمینی در دشت رفسنجان همچنان به پایین رفته و آب استخراجی صرف پسته‌کاری شود؟

تا کجا می‌تواند این روند پایین‌رفتن آب و مچاله شدن زمین و ترک‌هایی که می‌تواند در خیابان‌ها و ساختمان‌ها ناشی از فرونشست ایجاد می‌شوند و یک تهدید جدی برای ساکنان هستند ادامه یابد و تا کجا می‌تواند شغل کشاورزی را تهدید نکند؟

با روند فعلی، آبی برای کشاورز باقی نمی‌ماند

اگر این آب کم و کمتر شود که در دشت‌های فراوانی مثل اصفهان و خراسان و جاهای دیگر کم شده، کشاورز چند سال دیگر همین آب را نخواهد داشت و اولین آسیب بیننده از اضافه برداشت بخش کشاورزی، خود کشاورز است.

این فربگی و فراوانی مصرف آب کشاورزی خود تهدید پایداری شغل کشاورزی و کشاورزی در آینده نزدیک است، بالاخره اگر سفره‌ای خشک شود آبی برای کشاورز نیست و وقتی آبی برای کشاورز و کشاورزی نباشد امنیت غذایی نخواهیم داشت.

در این شرایط که امنیت غذایی نداریم، امنیت آبی هم نداریم، امنیت زیست‌بوم هم نخواهیم داشت.

همه اینها یک عده کارشناس معقول را به این نتیجه رساند که چرا اجازه دهیم طبیعت و آبخوان و دشت با جمع‌شدگی و کاهش آب‌دهی و ایجاد شکاف در خانه‌ها و خیابان‌ها ما را تنبیه کنند.

تولید ۱.۳۹ کیلوگرم محصولات با مصرف مترمکعب آب

بر این اساس کارشناسان مذکور به این نتیجه رسیدند یک سناریویی برای بهره‌وری ارائه دهند که ضمن اینکه کشاورزی پایدار داشته باشیم و ضمن اینکه امنیت غذایی داشته باشیم، امنیت آبی و امنیت زیست‌بوم نیز داشته باشیم.

این کارشناسان ضمن بررسی به این نتیجه رسیدند که در مقیاس‌های منطقه‌ای و جهانی بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی از هر مترمکعب آب در بخش کشاورزی کشورمان بسیار، بسیار پایین‌تر است.

ما از مصرف هر مترمکعب آب، ۱.۳۹ کیلوگرم تولید محصولات خشک داریم که در سند امنیت غذایی هم وجود دارد و کارشناسان مذکور اذعان کردند که به‌راحتی می‌توان این را به ۲.۶ کیلوگرم به‌ازای هر مترمکعب آب ارتقا داد.

نظرات