موفقیت پژوهشگران مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور در ایجاد تنوع ژنتیکی برای مقابله با تغییرات اقلیمی با معرفی ۱۳۲ رقم از انواع محصولات زراعی را می‌توان یکی از جلوه‌های تکیه بر توان داخلی در عرصه امنیت غذایی دانست؛ دستاوردی که زراعت را از خشکسالی نجات می‌دهد.
وبگاه آب و غذا به نقل از ایرنا ، درحالی‌که برخی‌ها تصور می‌کنند که زراعت دیم در شرایط خشکسالی نمی‌تواند پایدار باشد، پژوهشگران معتقدند که زراعت دیم اصول و جزئیات خودش را دارد و از طریق استفاده از ارقام اصلاح شده و رعایت نکات به زراعی می‌توان مزرعه را مدیریت کرد.
به عقیده رئیس مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، زراعت دیم با استفاده از آب باران یا «آب سبز» به دنبال تولید محصول اقتصادی و تأمین امنیت غذایی است و نباید تصور شود که به دلیل متغیر بودن توزیع باران و تغییر اقلیم در مناطق خشک و نیمه‌خشک، تولید در شرایط دیم پایدار نخواهد بود.
اغلب ۲ واژه ثبات و پایداری به‌صورت مترادف به کار می‌رود؛ اما اصولاً ثبات برای کوتاه‌مدت و پایداری برای بلندمدت کاربرد دارد؛ بر همین اساس اگر بارندگی نوسان داشته و روبه‌کاهش باشد، در زراعت دیم به‌خصوص اگر با رعایت اصول فنی و مطابق توصیه‌های تحقیقاتی مربوطه همراه نباشد، ثبات وجود ندارد.
همان‌گونه که در خشکسالی‌های سال زراعی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ به اثبات رسید، امکان تداوم تولید اقتصادی در شرایط دیم با استفاده از ارقام جدید و بسته‌های زراعی مورد توصیه این مؤسسه محرز است.
با معرفی ارقام متحمل به شرایط تغییر اقلیم، این اطمینان وجود دارد که باوجود نوسان‌های بارش، به‌ویژه در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک، تولید پایدار فقط در زراعت دیم امکان‌پذیر است و زراعت دیم، تضمین‌کننده امنیت غذایی کشور در بلندمدت به شمار می‌رود.
کشت دیم به‌هیچ‌وجه دیمی نیست
توسعه کشت دیم باهدف تأمین امنیت غذایی و افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی ضروری است، اما باورهای نادرستی چون دیمی بودن این شیوه زراعت در افکار عمومی وجود دارد که باید از طریق فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی اصلاح شود.
متأسفانه اکنون تصور می‌شود که زراعت دیم تابع اصول خاصی نیست و دقت در آن معنایی ندارد؛ عمق این باور و تصور ناصحیح نیز تا جایی است که در لفظ عامیانه هر چیز غیراصولی و غیرقانونمند را دیمی اطلاق می‌کنند.
بی‌شک مقصود از مطرح‌کردن این لفظ، پرداختن به چرایی استفاده از این واژه نیست، بلکه با احترام به انتخاب پیشینیان و پذیرش واژه‌های رایج، باید بدانیم که زراعت دیم به‌هیچ‌وجه دیمی نیست.
زراعت دیم با استفاده از آب باران یا «آب سبز» به دنبال تولید محصول اقتصادی و تأمین امنیت غذایی است که از سطح معاش یک بهره‌بردار در دورافتاده‌ترین روستاها تا سطوح گسترده در برخی مناطق جهان را شامل می‌شود.
به گفته رئیس مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، توزیع باران و میزان آن در مناطق مختلف جهان متغیر است؛ ولی بیشترین تغییر بارش در مناطق خشک و نیمه‌خشک اتفاق می‌افتد که بیش از ۹۵ درصد از سطح کشور ما نیز در این شرایط قرار دارد.
این موضوع با تغییر دما و اقلیم در عصر حاضر پیچیده‌تر شده و ازاین‌رو، بیشترین دقت و مدیریت باید در زراعت دیم اعمال شود؛ زیرا نقش مدیریت با افزایش تنوع و تغییر در محیط، مهم‌تر می‌شود.
واقعیت این است که دانش انباشته قابل‌توجهی برای زراعت برخی محصولات در شرایط دیم در کشور و دنیا وجود دارد؛ ولی انتقال و مدیریت دانش موجود در این زمینه از خود دانش مهم‌تر است و تولید در این شرایط بدون جریان اصول دیم‌کاری در سطح بهره‌برداران قابل‌تصور و توصیه نیست.
به‌خصوص در محیط خشک و نیمه‌خشک، کوچک‌ترین جزئیات در زراعت دیم اهمیت صدچندان پیدا می‌کند و اثر متقابل بین اجزا از نقش تک‌تک اجزا بیشتر می‌شود.
اینکه جزئیات فنی کدام بوده و رعایت کدامین اصول ضامن تولید در شرایط دیم است، توسط پژوهشگران این مؤسسه برای هر محصول به‌صورت جداگانه و اختصاصی تحقیق و تبیین می‌شود و دستورالعمل‌های روزآمد مربوطه نیز در سایت این مؤسسه در دسترس است.
اگر با نگرش سطحی و عامیانه در این امر مهم سهل‌انگاری شود، نتیجه همان خواهد بود که متأسفانه همه ساله در خشکسالی و حتی ترسالی در بعضی مناطق شاهد هستیم.
به گفته وی برای رسیدن به مقصد دلخواه و تولید در شرایط دیم کشور، نقشه راه مشخصی قابل‌طرح است که با مدیریت همه‌جانبه دانش موجود برای زمان و مکان دلخواه معنا پیدا می‌کند و شروع این ماجرا با قبول این واقعیت آغاز می‌شود که زراعت دیم تابع اصول خاصی است و دقت بالایی برای به‌کارگیری یافته‌های تحقیقاتی طلب می‌کند.